توحید مفضل  چهار جلسه کلاس امام جعفر صادق برای مفضل بن عمر جعفر کوفی با محوریت اسرار آفرینش است. ماجرا از این قرار است که روزی مفضل در مسجد بعد از نماز مشغول تفکر بوده که ابن ابی العوجاء وارد مسجد می شود و شروع به صحبت در مورد پیدایش خودبه خودی اشیاء می کند. مفضل عصبانی می شود و آن ها را به کفر متهم می کند. ابن ابی العوجاء در پاسخ می گوید که تو که ازاصحاب جعفر بن محمد (امام صادق) هستی بدان او با ما اینگونه سخن نمی گوید. بدزبانی نمی کند و بردبار و متین و خردمند است. حجت و برهان ما را می شنود و سپس پاسخ می دهد. تو نیز که از اصحاب اویی همچون او با ما سخن بگو. مفضل بعد از این ماجرا به خدمت امام صادق می رسد و ماوقع را روایت می کند. امام صادق نیز به او قول می دهد گوشه هایی از حکمت پرودگار را برای او شرح دهد. این کتاب در واقع جزوه ی همان چهار جلسه کلاس است که مفضل ادعا کرده عیناً با همان زبان امام روایت کرده است.
جلسه ی اول به آفرینش انسان و اعضای بدن او، جلسه ی دوم به آفرینش حیوان، جلسه ی سوم به آفرینش طبیعت یعنی آسمان ها و زمین و خورشید و ستارگان و غیره و جلسه ی اخر به شبهات مطرح در این زمنیه نظیر شبهه ی شرور و غیره اختصاص دارد. 
آنچه در هنگام مطالعه ی کتاب به چشم می آید، گسترش دانش امام و شیوه ی تفکر و استدلال او و اشاره به مواردی ست که دانستن آن ها 1300 سال بسیار عجیب و نشان دهنده ی علم الهی امام است. مثلا اینکه اگر هوا نباشد، گوش صدایی نخواهد شنید، یا استفاده ی ماهی از آب به نحوی که دیگر حیوانات از هوا استفاده می کنند. یا ذکر دو حرکت وضعی و انتقالی برای ستارگان. 
و من اگر بودم به جای اسرار آفرینش عنوان حکمت های آفرینش را برای آن انتخاب می کردم.
در عین حال کتاب از موارد عجیب خالی نیست که علل آن موارد زیر است: 
1- مخاطب امام
2- احتمال اینکه عین سخن امام بعد از 1300 سال به دست ما رسیده باشد بسیار کم است و احتمال دخل و تصرف و کم و زیاد شدن در آن بالاست.
3- تمام ظرافت های متن عربی در ترجمه به متن فارسی منتقل نمی شود. مثلا در مورد حرکت خورشید:
فجعلت تطلع اول النهار من المشرق فتشرق على ما قابلها من وجه المغرب؛ یعنى: ‏خورشید چنین آفریده شد كه از جانب مشرق طلوع كند و بر آنچه كه از جانب مغرب با آن ‏رو به رو می‌شود بتابد. امام (ع) نفرمود: "قابلته" ‏كه ضمیر به خورشید برگردد و این نشان از آن است كه بر اثر گردش زمین نور خورشید به ‏همه جاى آن می‌رسد.
نیز در جاى دیگر هنگام ذكر فواید غروب كردن خورشید از جمله می‌فرماید: "و غروب ‏می‌كند تا بر آنچه كه در آغاز صبح نتابیده بتابد" كه در این جمله كروى بودن زمین و حركت آن نهفته است.
به نظرم ارزش یک بار خواندن را دارد، به شرط بی تفاوتی نسبت به موارد حساسیت برانگیز و تمرکز بر شیوه ی تفکر و استدلال امام علیه السلام.
        

          حکمت و خلقت مخلوقات رو بیان می کنه این کتاب
        

          برای تک به تک جملات این کتاب باید ساعت ها فکر کرد.
عمیق، جامع و با ارزش