کتاب مقایسه ای کاربردی و قابل فهم در خصوص توسعه وابسته و نوگرایی انجام می‌دهد و اینکه چطور انتخاب مدل توسعه باید متناسب با شرایط هر کشور باشد البته گاهی نگاه شهروند درجه دو بودن نسبت به کشورهای غیرتوسعه یافته(در حال توسعه یا توسعه نیافته)وجود دارد که گویی همه کشورهای در حال توسعه فعلی مجبور به انتخاب توسعه وابسته هستند.
        

          کتاب تغییر اجتماعی و توسعه: مروری بر نظریات نوسازی، وابستگی و نظام جهانی اثر آلوین ی. سو

خلاصه کتاب تغییر اجتماعی و توسعه
قرن بیستم با فروپاشی امپراتوری های استعماری اروپایی همراه شد. تعداد کشورهای تازه استقلال یافته در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین افزایش عجیبی یافت. جهان سوم به وجود آمد. جهانی که عقب نگه داشته شده بود. این جهان می خواست پیشرفت کند و توسعه یابد. دو الگو جلویش بود. یکی الگوی لیبرال آمریکایی بود. (آمریکا در جنگ های جهانی هم آسیبی ندیده بود.) دیگری الگوی کمونیزم شوروی که به جای کارگران صنعتی انگلستان توسط کشاورزان روسیه محقق شده بود. اما ابرقدرت واقعی آمریکا بود. در نهایت هم آمریکا بود که توانست کشورهای اطراف شوروی (چون ایران و همسایگان آن) را جذب کند تا جهان از خطر گسترش بیش از پیش کمونیزم در امان بماند.
 
دانشمندان علوم انسانی وارد کار می شوند
این گونه بود که توسعه مساوی آمریکایی شدن دانسته شد و دسته ای از دانشمندان علوم انسانی از رشته های مختلف (روان شناسی، جامعه شناسی، علوم سیاسی و ...) به خدمت گرفته شدند تا برای نوسازی (=مدرنیزاسیون) کشورهای جهان سوم برنامه دهند. اینها اشتباهات چندی کردند و به تفاوتها توجه نکردند. اینها پیش فرضهای غلطی داشتند و فکر می کردند که برای توسعه باید غربی شد و باید از فرهنگ سنتی دوری کرد. نظریه های نسل اول نوسازی خیلی زود شکست خوردند.
نظریه های نسل دوم نوسازی، با توجه به انتقادات وارده، به تفاوت ها توجه کرد. به شرایط زمانی و مکانی و ویژگی های سنتی هر کشور توجه کرد و تلاش داشت تا الگوهای مناسبی ارائه دهد.
اما نظریه های توسعه محدود به نوسازی نماند. شکست برنامه های توسعه در آمریکای لاتین، مکتب جدیدی در نظریات توسعه به وجود آورد که وابستگی نام گرفت. مکتب جدیدتر هم نظام جهانی نام گرفت.
 
نویسنده کتاب و ترجمه
این کتاب، خوب ترجمه شده است. نه تنها خوب ترجمه شده است، خوب هم نوشته شده است. نویسنده، استاد این درس بود که بر اساس نیاز و علاقه این کتاب را نوشت تا به همکارانش ثابت کند نظریات توسعه هم تحولاتی داشته اند.
این کتاب نثر روان و خوبی دارد که آن را برای عموم علاقمندان هم مناسب کرده است. مباحث خلاصه نوشته شده اند و مقدمه ها و نتیجه گیری های مختصر و مفید دارد که به نکات اصلی اشاره می کند. جدول هایی نیز برای نشان دادن تفاوت ها و تمایزهای مکتب ها و نظریه های توسعه در کتاب درج شده است که از مزایای کتاب است.
ما این کتاب را به پیشنهاد استاد دکتر حسن بشیر (www.hbashir.blogsky.com)به عنوان بخشی از منابع برای درس «توسعه و جهانی شدن در فرهنگ و ارتباطات» از دروس مقطع کارشناسی ارشد خواندیم. اما چاپ چهارم این ترجمه از کتاب نشان می دهد که با استقبال دانشگاهها و یا پژوهشگران و علاقمندان مواجه شده است.

قبلا اینجا هم یادی از این کتاب کرده بودم:
http://www.pavaraqi.ir/post/283

این یادداشت را سال 89 نوشتم