این کتاب مشتمل بر ده گفتار و مقاله است که به بخشی از عقبه های معرفتی علم مدرن که اولاً ،بیشتر هستی شناسی و معرفت شناسی است و ثانیاً ، تأثیر مباشر و قریب در هویت علم دارد ، اشاره کرده و تطورات این عقبه ها را در تعامل با تحوالات علم پیگیری کرده است .  هم چنین به موازات آن عقبه های متناظر با آن را در فرهنگ اسلامی و خصوصاً ایرانی دنبال کرده و ظرفیت های منطقی آن را برای تعامل و تدوین دانش ها و نظریه های مورد نیاز جامعه ی اسلامی به بحث و گفت و گو گذاشته است . 
مهم ترین مفاهیمی که در این اثر از دو بعد هستی شناختی و معرفت شناختی موضوع بحث بوده اند این موارد است : عقل ، وحی ، نقل ، شهود ، روش و علوم تجربی ، تجریدی و نیز علم سکولار و علم دینی .