اولین جلد از مجموعهٔ «ناقوس‌های سه‌گانه» که به تازگی توسط نشر امیرکبیر منتشر شده است. ابراهیم نصرالله از مهم‌ترین و پرکارترین نویسنده‌های معاصر فلسطینی است.
زبان داستان، زبان شاهکاری نیست. به قدری که تا نیمه‌های داستان ممکنی است کمی کلافه‌کننده هم باشد. نمی‌دانم که به دلیل ترجمه شدن است یا از ابتدا همین بوده.
اما، اما، اما؛
در اواخر داستان با صحنه‌ای مواجه هستیم که مخاطب با حماسه‌ای درخشان روبرو می‌شود. شاید بتوانم بگویم یکی از دراماتیک‌ترین صحنه‌های داستانی که تا به امروز خوانده‌ام. البته که نویسنده صبوری می‌کند و آهسته آهسته قهرمانش را برای ما شکل می‌دهد. 
ماجرای روبرویی مریم زنی فلسطینی با ناحوم سرباز صهیونیست ‌در سه دورهٔ مختلف با فاصله زمانی بیست سال. احتمالا موثرترین دلیل خلق آن موقعیت شاهکار، زیست عمیق نویسنده است. همان‌چیزی که این روزها، نایاب است.
کتاب شبیه یک نارنجک چندزمانه عمل می‌کند. از وقتی تمام شده، ضربه‌هایش عمیق‌تر می‌شود. 
ویراستاری کتاب مشکلاتی دارد که حدس می‌زنم به خاطر عجلهٔ ناشر در رساندن کتاب بوده است.
به تغییرات اخیر انتشارات امیرکبیر امیدوارم.
و چه طرح جلد آرام و زیبایی.
        

          به نام خدا
ما انگاری عادت کرده‌ایم به اینکه گوشه‌ای از این کرهٔ خاکی عده‌ای برای زندگی در خانه‌شان بجنگند و هرازچندگاهی به خاک و خون کشیده شوند، چون روزهای قبل از این وضعیت را به چشم ندیده‌ایم؛ سن‌مان قد نمی‌دهد. برای همین لازم است تاریخ بخوانیم و یادمان باشد در روزهایی که احتمالاً به سن پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هایمان قد بدهد فلسطین سرزمین زیتون بود و مردمانش در صلح و آرامش می‌زیستند.
کارکرد داستان «سایهٔ کلیدها» برای من مثل همان تاریخ‌خواندن بود؛ روزهایی را جلوی چشمم آورد که فلسطینی‌ها از خانه‌هایشان رانده شدند، خانه‌ها خراب شدند و روستاها در آتش سوختند تا هیچ اثری از آن مردم و آن  زندگی‌ها باقی نماند. غاصبان اسراییلی گمان می‌کردند اگر همهٔ این آثار را از بین ببرند، انگار هیچوقت فلسطینی نبوده است، غافل از اینکه تا فلسطین در یاد فلسطینی‌ها زنده است، تا مردم کلید خانه‌هایشان را با خود دارند و تا وقتی برای بچه‌هایشان قصهٔ بازگشت را می‌گویند فلسطین پابرجاست. 
        

          داستانی چند‌پاره که در فلسطین رخ می‌دهد. از ترجمه بسیار بد که بگذریم به داستان بدتر می‌رسیم که جای زیادی برای بازنویسی دارد.