تکوین عقل عربی: پژوهشی ساختارگرا در شکل گیری عقلانیت کلاسیک عرب

تکوین عقل عربی: پژوهشی ساختارگرا در شکل گیری عقلانیت کلاسیک عرب

تکوین عقل عربی: پژوهشی ساختارگرا در شکل گیری عقلانیت کلاسیک عرب

محمدعابد جابری و 1 نفر دیگر
3.7
3 نفر |
2 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

0

خوانده‌ام

4

خواهم خواند

2

الجابری، نقد عقل عربی را سرلوح? کارهای خویش قرار داد زیرا معتقد بود که تنها با نقد عقل عربی می توان به شالود? معرفتی خوانشی دست یازید که هم در فهم و نقد میراث، علمی و کارساز باشد و هم او را به روش و شیوه ای برساند که عقل عربی به یاری آن بتواند گره از مشکلات فروبست? خود بازگشاید. او در این کتاب پس از توضیح کوتاهی در مورد اصطلاح عقل عربی، به بیان تفکیک دو مفهوم عقل از نظر لالاند، فیلسوف فرانسوی می پردازد و آن گاه مفهوم عقل را نزد اعراب و یونانیان و اروپاییان مقایسه می کند، زیرا به اعتقاد او «سه فرهنگ یونانی و عربی و اروپایی نوین، نه تنها با عقل اندیشیدند بلکه به اندیشیدن درمورد عقل پرداختند.»

یادداشت‌های مرتبط به تکوین عقل عربی: پژوهشی ساختارگرا در شکل گیری عقلانیت کلاسیک عرب

          جابری در این کتاب تلاش می کند تا تاریخ عقل عربی یا به عبارت دیگر تاریخ فرهنگ اسلامی را بر اساس ریشه های معرفتی و اپیستمولوژیک آن در بستر نزاع های سیاسی مورد کنکاش و بازخوانی قرار دهد. جابری با معرفی سه نظام معرفتی در تاریخ فرهنگ اسلامی یعنی نظام بیانی، نظام عرفانی و نظام برهانی به تحلیل تاریخ فرهنگ اسلامی پرداخته و معتقد است نظام بیانی(علوم وابسته به زبان و متن) زاییده فرهنگ و دولت اسلامی(عباسی) در عصر تدوین است و نظام عرفانی به مثابه اپوزیسیون شیعی در مقابل دولت مقتدر قرار گرفته است و طرف اصلی نزاع معرفتی/سیاسی است. دولت عباسی هم برای مقابله با ایده عرفانی(گنوسی) شیعیان از طرف سوم دعوا رونمایی و نظام برهانی فلسفی را وارد این منازعه می کند.
در تحلیل جابری نظام معرفت عرفانی، عقل را کنار گذاشت، نظام معرفت بیانی ظرفیت محدودی برای پیشرفت داشت و نظام معرفت برهانی اساسا در پیوند با معرفت بیانی امکان ظهور ظرفیت تمدنی خودش را نیافت. او معتقد است بذرهای تمدن اسلامی به خصوص در ساحت علم به ثمر ننشتت چرا که اساسا ساحت علمی(علوم تجربی) هیچ وقت برسازنده عقل عربی/اسلامی نبود و همواره نقشی حاشیه ای داشت و درست به همین دلیل است که تمدن اسلامی گرفتار تکرار و نشخوار دستاوردهای سایق ماند و تمدن اروپایی با استحصال بذرهای اندیشه عربی/یونانی پیشرفت کرد.

کتاب ترجمه خوبی نداره متاسفانه هر از گاهی نیاز پیدا میکنید به متن اصلی رجوع کنید، به لحاظ تحلیل تاریخی هم جابری هر ازگاهی خیلی خارج میزنه که میشه نادیده گرفت و با اغماض و ارفاق به کتاب پنج ستاره داد
        

3