جلد یک، بقره، ایه یک، الف لام میم (آيه ۱) - تحقيق دربارۀ حروف مقطعۀ قرآن: «الم» (الم) . در آغاز ۲۹ سوره از قرآن با حروف مقطعه برخورد مى‌كنيم. و اين حروف هميشه جزء كلمات اسرارآميز قرآن محسوب مى‌شده، و با گذشت زمان و تحقيقات جديد دانشمندان، تفسيرهاى تازه‌اى براى آن پيدا مى‌شود. و جالب اينكه در هيچ‌يك از تواريخ نديده‌ايم كه عرب جاهلى و مشركان وجود حروف مقطعه را در آغاز بسيارى از سوره‌هاى قرآن بر پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله خرده بگيرند، و آن را وسيله‌اى براى استهزاء و سخريه قرار دهند و اين مى‌رساند كه گويا آنها نيز از اسرار وجود حروف مقطعه كاملا بى‌خبر نبوده‌اند. به هر حال چند تفسير كه هماهنگ با آخرين تحقيقاتى است كه در اين زمينه به عمل آمده، و ما آنها را به تدريج در آغاز اين سوره، و سوره‌هاى «آل عمران» و «اعراف» بيان خواهيم كرد، اكنون به مهم‌ترين آنها مى‌پردازيم: اين حروف اشاره به اين است كه اين كتاب آسمانى با آن عظمت و اهميتى كه تمام سخنوران عرب و غير عرب را متحيّر ساخته، و دانشمندان را از معارضه با آن عاجز نموده است، از نمونۀ همين حروفى است كه در اختيار همگان قرار دارد در عين اينكه قرآن از همان حروف «الف باء» و كلمات معمولى تركيب يافته به قدرى كلمات آن موزون است و معانى بزرگى دربردارد، كه در اعماق دل‌وجان انسان نفوذ مى‌كند، روح را مملو از اعجاب و تحسين مى‌سازد، و افكار و عقول را در برابر خود وادار به تعظيم مى‌نمايد. درست همان‌طور كه خداوند بزرگ از خاك، موجوداتى همچون انسان، با آن ساختمان شگفت‌انگيز، و انواع پرندگان زيبا، و جانداران متنوع، و گياهان و گلهاى رنگارنگ، مى‌آفريند و ما از آن كاسه و كوزه و مانند آن مى‌سازيم، همچنين خداوند از حروف الفبا و كلمات معمولى، مطالب و معانى بلند را در قالب الفاظ زيبا و كلمات موزون ريخته و اسلوب خاصى در آن به كار برده، آرى همين حروف در اختيار انسانها نيز هست ولى توانائى ندارند كه تركيبها و جمله‌بنديهائى بسان قرآن ابداع كنند. عصر طلائى ادبيات عرب: عصر جاهليت يك عصر طلائى از نظر ادبيات بود، همان اعراب باديه‌نشين، همان پابرهنه‌ها با تمام محروميتهاى اقتصادى و اجتماعى دلهائى سرشار از ذوق ادبى و سخن‌سنجى داشتند، عربها در زمان جاهليت يك بازار بزرگ سال به نام «بازار عكاظ» داشتند كه در عين حال يك «مجمع مهم ادبى» و كنگرۀ سياسى و قضائى نيز محسوب مى‌شد. در اين بازار علاوه بر فعاليتهاى اقتصادى عالى‌ترين نمونه‌هاى نظم و نثر عربى از طرف شعراء و سخن‌سرايان توانا در اين كنگره عرضه مى‌گرديد، و بهترين آنها به عنوان «شعر سال» انتخاب مى‌شد، و البته موفقيت در اين مسابقه بزرگ ادبى افتخار بزرگى براى سرايندۀ آن شعر و قبيله‌اش بود. در چنين عصرى قرآن آنها را دعوت به مقابله به مثل كرد و همه از آوردن مانند آن اظهار عجز كردند، و در برابر آن زانو زدند، گواه زندۀ اين تفسير حديثى است كه از امام سجاد عليه السّلام رسيده آنجا كه مى‌فرمايد: «قريش و يهود به قرآن نسبت ناروا دادند گفتند: قرآن سحر است، آن را خودش ساخته و به خدا نسبت داده است، خداوند به آنها اعلام فرمود: «الم ذلك الكتاب» يعنى: اى محمّد! كتابى كه بر تو فروفرستاديم از همين حروف مقطعه (الف - لام - ميم) و مانند آن است كه همان حروف الفباى شما است.