قضیه ی رفیق تولایف اولین کتاب ویکتور سرژ است که در ایران چاپ می شود. ویکتور سرژ از پدر و مادری روس در بلژیک به دنیا آمد و از پانزده سالگی به بعد، که پدر و مادرش جدا شدند، تنها زندگی کرد و در مکزیک، در تبعید، درگذشت. سرژ از اثرگذارترین معرف های لنین، تروتسکی وجنبش کمونیستی است. او مقاله ها و مانیفست های کمونیستی را از زبان روسی به زبان فرانسوی ترجمه می کرد و مشتاقان می بلعیدند. نویسنده ای همیشه در حرکت و همیشه در فرار، و به معنی واقعی کلمه «بی وطن» که هیچ کشوری مدعی شهروندی او نیست.قضیه ی رفیق تولایف به ادعای نویسنده «رمان» است که ما به ازای آن در واقعیت کاملاً تصادفی است اما، بنا به ادعای ادبای اهل فن، هیچ گزارش واقعی ای از تاریخ این همه واقعی نیست.