کتاب ها و آدم ها با آثار دیگر مهران افشاری بسیار متفاوت است. نه به تصحیح متن است و نه مجموعه مقاله های تحقیقی است. این کتاب به گونه ای زندگی ادبی مولف را بازگو می کند. آغاز آشنایی او را با ادبیات فارسی و نخستین کتاب هایی که در این زمینه خوانده است و در ذهنش یاد آن ها نقش بسته است شرح می دهد و دانشمندان و نویسندگانی را که در زندگی مولف موثر بوده اند و او با آنان سالیان دراز حشر و نشر داشته است معرفی می کند. کتاب با نثری بسیار ساده و صمیمی نوشته شده و در مجموع شامل پانزده گفتار در دو بخش است. در بخش نخست با عنوان کتاب ها، مولف در قالب ده گفتار از ده کتاب شعر و نثر فارسی همراه با نقد و تحلیل هایی آموزنده و خواندنی (از شاهنامه فردوسی گرفته تا اشعار فروغ فرخزاد) سخن می گوید و در بخش دوم با عنوان آدم ها، او پنج دانشمند و محقق فرهنگ و ادبیات امروز ایران را که با آنان افتخار دوستی و هم صحبتی داشته است به خوانندگان می شناساند و خاطره های بکر و جالبی را که از آنان در یاد دارد بازگو می کند. انان عبارتند از: خانم دکتر کتایون مزداپور، شادروانان استاد عبدالحسین حائری، دکتر عبدالحسین زرین کوب، استاد ایرج افشار و در پایان دکتر محمد امین ریاحی. مهران افشاری در پایان هریک از پانزده گفتار این کتاب نمونه ای کوتاه از شعریا نصر مرتبط با آن گفتار را هم آورده است. کتاب ها و آدم ها برای همه دوستداران و علاقه مندان به ادبیات فارسی و فرهنگ و تاریخ ایران جذاب و خواندنی تواند بود .