این کتاب به اندیشه‌های سیاسی مسلمانان در دنیای معاصر با نیم‌نگاهی به گذشته می‌پردازد. فصل اول كتاب به بررسی تفاوت‌های سیاسی بین دو مذهب عمده اسلام یعنی تشیع و تسنن اختصاص دارد. مؤلف نشان می‌دهد كه رابطه بین این دو در عصر جدید، رفته رفته تحول یافته و لااقل در قلمرو آموزه‌های سیاسی از برخورد حاد به صورت مواجهه متعادل بین فرقه‌ای درآمده است. داستان الغای خلافت اسلامی بعد از جنگ جهانی اول و تشکیل جمهوری سكولار در تركیه كه واكنش‌های متعددی در جهان اسلام از هند تا مصر ادامه  داشت، در فصل دوم آمده است. در این فصل عنوان شده که برخی از اندیشمندان اسلامی تلاش کردند بعد از سقوط خلافت عثمانی خلافت اسلامی را به نوعی تجدید کنند اما در نهایت به نتیجه‌ای نرسیدند. از طرف دیگر بسیاری از متفکران جهان اسلام هم که به تجددگرایی اسلامی مشهورند اصولا با تجدید حكومت‌های سنتی مخالف بوده و از تشكیل حكومت بر مبنای تحولات دنیای معاصر حمایت می‌كردند. عنوان فصل سوم اندیشه حکومت اسلامی است. این فصل عمدتا به نظریه‌های حكومت اسلامی بعد از الغای خلافت در سال ۱۹۲۴ اختصاص دارد. در این فصل اندیشه‌های متفکرانی چون محمد رشیدرضا، نظریه‌پرداز سوری مقیم مصر که تاثیر مهمی بر جنبش اخوان‌المسلمین در مصر داشته مطرح می‌شود. رشیدرضا عمدتا در پی احیای خلافت اسلامی با توجه به شرایط جدید کشورهای اسلامی بود. در قسمت دیگر این فصل ذیل عنوان اصل‌گرایی به بررسی جنبش اخوان‌المسلمین در مصر و همتایان آن در ایران یعنی فدائیان اسلام و جنبش جماعت اسلامی در پاكستان پرداخته می‌شود. با مقایسه‌ای كه بین این جنبش‌ها صورت می‌گیرد وجود تشابه و تفاوت آن‌ها مشخص می‌شود.
موضوع فصل چهارم كتاب با عنوان ناسیونالیسم، دموکراسی و سوسیالیسم تجزیه و تحلیل نوع برخورد اسلام و اندیشمندان اسلامی با ایدئولوژی‌های غربی است. هر كدام از متفكران مسلمان با توجه به زمینه‌فكری و شرایط سیاسی و اجتماعی خود، دارای موضوع نفی، انطباق یا پذیرش هر كدام از این مكاتب بوده‌اند.