عقل هدایت نمی کند جز با شرع، و شرع توضیح داده نمی شود جز با عقل، و عقل بنیاد ساختمان است و شرع خود ساختمان‌. عقل مانند چشم و شرع مانند نور است‌. چنان که نور بدون داشتن چشم، عمل دیدن را نمیتواند انجام بدهد، همچنین چشم بدون ارتباط با نور، نمی تواند اشیا را ببیند. از این روست که خداوند متعال «شرع» را در قرآن، «نور» معرفی فرموده است: برای شما از طرف خدواند متعال نور و کتابی اشکار آمده است. خدواند بوسیله آن نور و کتاب، کسانی را که در راه های اسلام ( اسلام،صلح و صفا، سعادت ابدی) از رضایت او پیروی کنند، هدایت می نماید و با اذن خود از ظلمات بیرون می آورد و به نور داخل می برد.

«راه های تربیت روحی» کوشش تمام متفکران انسانی از یک طرف و پیامبران عظام الهی از طرف دیگر و گروه عرفا و صلحای اولاد ادم ع، بر این است که: برای انسان ها، راه هایی را نشان بدهند تا با تربیت روحی، خود را به خدا نزدیکتر نمایند. این نزدیکتر بودن، مسئله نزدیکیِ مکانی نیست، بلکه تخلّق به اخلاق الله و به فعلیت رساندن چیزی است که خدواند در نهاد آن ها به ودیعه نهاده است و آن، تشابه در صفات جلال و جمال خداوندی به اندازه امکان بشری است. با این هدف، اگر درست دقت کنیم، خواهیم دید: اگر تربیت روحی باعث شود که انسان در علم و قدرت و اراده، نمونه خداوندی شود، چرا انسان در صفت اختیار نمونه خداوندی نباشد؟ با نظر به مجموع معلوماتی که تا امروز از انسان و جهان در دسترس بشر قرار گرفته، این مسئله برای ما روشن است که: بزرگترین عظمت انسان و بزرگترین شاهد وجود خداوندی و عظمت آن، پدیده «اختیار» است؛ انسان در حال اختیار می تواند به خدا شبیه باشد. البته مقصود از تشبیه، همان بود که گفتیم: می تواند مظهر جلال و جمال خداوندی باشد.