یادداشت محمدحسین معصومی

         خوندم و بسیار به دانسته هام افزود...
کتاب دو فصل داره(به جز نتیجه گیری) 
1.سکولاریسم (اصول و نظام ها) 
٢.آزادی وجدان
به بیان دیگه میشه گفت فصل اول به اصول و روابط سیاسی در باب موضوع میپردازه و فصل دوم به بخش دینی و مذهبی 
دو نکته ابتدایی و شاید بدیهی در رابطه با سکولاریسم وجود داره. 1.چرایی پیدایش سکولاریسم از منظر تاریخی و ٢.هدف سکولاریسم. 
نویسنده بارها تاکید بیشتری به مورد دومی میکنه. شاید بابت اینکه خودش در یک کشور سکولار(کانادا) زندگی میکنه و کتاب برای عامه مخاطبین جهان نوشته نشده منظر تاریخی قضیه رو برای خودش و مردم خودش حل شده فرض کرده. ولی موضوعی که چندین بار بهش اشاره میکنه و به حق هم هست  موضوع تفاوت ابزار و هدف سکولاریسم هست که حتی بابت تعاریف متفاوت و غالبا غلطی از این موضوع میشه و به شکل"جدایی دین و سیاست" خودش رو نشون میده، در صورتیکه که غلط هست.
بخش مهمی از کتاب هم مربوط به کشمکش میان برداشت نظام سیاسی از "دین و کنش دینی" و رابطه اون با "آزادی" هست. با اینکه در یک نظام لیبرال این موضوع خیلی باعث بحث و جدال بیشتر شده تا در یک نظام جمهوری خواه که نگاهش بسیار رادیکال تر هست( نسبت به ابزار سکولاریسم برای رسیدن به هدف) . ولی نویسنده در نهایت نشون میده که چرا اون نظام لیبرال، درست تر عمل میکنه چه از نظر مذهبی و چه سیاسی.
میشه در مورد کتاب خیلی بحث کرد چون نویسنده کتاب بسیار فرد توانایی هست و نکات تامل برانگیزی داره.به خصوص اینکه بعد از اتفاقات شارلی ابدو و مشکلات حجاب مسلمانان در مدارس نگارش شده و مثال هایی که در این باب میزنه برای ما قابل لمس تر هست. 
ولی در نهایت چیزی که میخوام بهش اشاره کنم، این هست که اساسا نگاهی که به دین در این کتاب شده، یک نگاه ابزاری هست! میتونم بگم، فلسفه دینی که نویسنده بیان میکنه یک نگاه مادی گرا به مقوله دین هست! شاید عجیب باشه ولی به نظر بنده همونه. یعنی همون نگاه ابزاری و مادی، در دین هم وارد شده.
بزارید با یک مثال بهتر توضیح بدم.
فکر کنید شما یکسری اهداف از منظر فکر و تعقل و طبیعتا هوس و میل خودتون ترسیم بکنید. حالا برای رسیدن به این هدفی که ترسیم کردید بخواید از یکسری ابزار کمک بگیرید. حالا یکی از اون ابزار دین هست! اساسا این دین نیست که برای شما هدف قرار میده و به زندگی شکل میده، این شمایید که به دین شکل میدید!
یک بحث مهم دیگه که در کتاب جاش به شدت خالی بود مسئله اخلاق هست! اینکه همه ما با آزادی بیان موافقیم، درسته. ولی شکل این ازادی بیان باید مهم باشه! در صورتیکه که نویسنده کار کاریکاتوریست شارلی ابدو رو اصلا بد و قبیح نمیده و حتی مقابله با اون رو مثل مقابله با سلمان رشدی اشتباه میدونه و میگه که نباید این آزادی کاریکاتوریست سرکوب بشه! و اون رو با بحث تساهل و مدارا سعی میکنه تعدیل بکنه. این یکی از مباحثی هست که باید روش بحث بشه و به نظر من جای اشکال هست.
 در مجموع بسیار خرسندم از بابت اشنایی با اقای تیلور و کتاب ایشون و خیلی چیزها یادگرفتم با وجود اینکه متن کتاب حقیقتا مقداری سنگین هست و نیاز به تمرکز هست هنگام مطالعه تا احیانا برداشت اشتباهی صورت نگیره و خواننده به فهم لازم برسه.