یادداشت محمّد صالحی بابادی

        در ادامۀ مطالعۀ دورۀ معارف قرآن مرحوم مصباح یزدی، به بخش «انسان‌شناسی» رسیدم. در این بخش از دورۀ تفسیر موضوعی آن مرحوم، به بررسی انسان پرداخته شده. در ابتدا، کلّیّاتی برای مخاطب شده، از جمله انواع انسان‌شناسی که در مطالعات علمی جریان دارد. در ادامه، نویسنده به بررسی انسان و ابعادی از وی می‌پردازد؛ مانند آفرینش انسان در قرآن و خلافت الهی که در قرآن دربارۀ انسان بیان شده.
از مباحث مهمی که دربارۀ انسان وجود دارد، بحث اختیار است. آیا انسان مجبور است یا مُختار؟ در این کتاب، پس از ردّ جبر و اثبات اختیار و پاسخ به شبهه‌هایی که دربارۀ اختیارِ انسان وجود دارد، به معیار و شرائط اختیار پرداخته شده. نکتۀ جالب دربارۀ این کتاب آن است که نویسنده در هنگام بحث دربارۀ تعارض عوامل و معیارهای انتخاب انسان در تصمیم‌های زندگی، این را اثبات کرده که انسان برای یک انتخاب صحیح، باید علم و معرفت دربارۀ مبدأ و مقصد خویش به دست آورد. در این بیان، معرف به مبدأ عبارت است از «خداشناسی» و معرف به مقصد یعنی «معادشناسی». از آنجا که نویسنده در ابتدای دورۀ معارف قرآن بحث «خداشناسی» را شروع و به اتمام رسانده بود، در اینجا، تنها به بحث معادشناسی می‌پردازد.
این کتاب نیز مانند مجلّدات پیشینِ دورۀ معارف قرآن مرحوم مصباح یزدی به‌غایت مفید است و مطالعۀ آن بسیار سودمند و شیرین.