یادداشت محمدامین اکبری

        به نام او

این کتاب رو به طور اتفاقی پس از خواندن کتاب رستاخیز کلمات خواندم البته چندان هم اتفاقی نبود، قصد داشتم که این کتاب را پس از آن بخوانم ولی با 
دیدن نام مولف ادبیات در مخاطره در کتاب دکتر شفیعی عزمم جزم شد که بخوانمش. حالا چرا این نکته حائز اهمیته؛ چون که این دو کتاب به نوعی مکمل هم محسوب میشوند.

مولف کتاب تزوتان تودوروف فیلسوف، زبان شناس و نشانه شناس بزرگ بلغار- فرانسوی ست که بیشترینه شهرتش را به خاطر تبلیغ و ترویج نظریه های جریان فرمالیست ادبی در اروپا دارد. 
نکته ای که باعث اهمیت کتاب شده است این است که ایشان در این کتاب با چشم پوشی از مبانی نقد ادبی و فرمالیسم از لذت مطالعه ادبیات و اهمیت آن سخن گفته است.

کتاب؛ کتاب بسیار کم حجمی ست، در حدود هشتاد صفحه.
تودوروف در ابتدای کتاب ادعا میکند نظام آموزشی مدارس فرانسه در زمینه درس ادبیات به جای آنکه لذت مطالعه ادبیات و اهمیت آن را به دانش آموزان بیاموزد آنان را به سمت و سوی فراگیری مبانی نقد ادبی سوق میدهد و همین امر سبب شده است که نقض غرض صورت بگیرد و نهایتا دانش آموزان از ادبیات زده بشوند. 
تودروف در ادامه و در طی سه فصل جریان تاریخی نقد ادبی و نسبت فیلسوفان و نظریه پردازان با ادبیات در اروپا را شرح میدهد و به نوعی میگوید آنها از کجا شروع کرده اند و به کجا رسیده اند.
وی در دو فصل آخر به اهمیت لذت از ادبیات اشاره میکند و به نوعی جریانات نقد ادبی را که به خود ادبیات سایه افکنده اند را نکوهش میکند.

موضع تودوروف در این کتاب نسبت به جریان  فرمالیسم (حداقل در جامعه ادبی امروز اروپا) غالبا منفی ست و در مواردی سخنان تندی از این دست را میگوید: 《تاریخ ادبیات نشان میدهد به راحتی میتوان از فرمالیسم به نهیلیسم رسید و برعکس؛ حتی میتوان همزمان هم فرمالیست بود و هم نهیلیست》
و در جایی در مورد سابقه فرمالیست بودن خود می گوید: 《قصد من و کسانی که در آن سالها با من هم نظر بودند برقراری توازنی بهتر میان دورن و بیرون، میان نظریه و عمل بود. اما این طور نشد. حال و هوای مه 68، که هیچ ربطی با سمت و سوی مطالعات ادبی آن دوره نداشت، ساختار دانشگاه را متحول کرد و سلسله مراتب نظام موجود را به کلی تغییر داد. نتیجتا نه تنها آونگ در نقطه توازن متوقف نشد بلکه تا منتهی الیه جهت مخالف پیش رفت، تا آنجا که امروز فقط رویکردهای درون‌نگر و مقوله‌های نظریه ادبی ارج و اعتبار دارد》