یادداشت سید علی مرعشی

                فلسفه اخلاق

سلام. بدون مقدمه به سراغ معرفی این کتاب را می رویم.
در فصل نظریه های خودگروانه و دیگر گروانه با مثال هایی مواجه می شویم که طرفداران هر نظریه برای نشان دادن ضعف های نظریه حریف مطرح کرده اند. یکی از آنها بدین شرح است:
-اگر فردی را برای لذت بردن از تماشای اقیانوس به ساحل ببرید بر اساس "نظریه خودگرا" شما یا وجود زحمتی که متحمل می شوید از لذت بردن آن فرد لذت می برید و رضایت خاطر می یابید. از سوی مقابل "دیگرگرا" می گوید:همیشه مقداری حس نوع دوستی در سرشت بشر هست که هرچند خودش هم ممکن است از کار نیک لذت برد اما مبدا اصلی انجام کار خیر همان حس درونی بوده است. (مضمون بیان باتلر در ذیل بحث خودگروی روان‌شناختی)
یک سوال: حال اگر آن فرد را به اقیانوس بردیم و او از آن لذت نبرد آیا بر اساس نظریه خودگروا فرد خیر لذت نخواهد برد؟ پاسخ را در صفحات۵٩ و ۶٠ بجویید! 
 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 
در فصول میانی با نظریات اخلاقی بیشتری آشنا می شویم مانند: 
سودگروی عمل نگر، سودگروی عام و سودگروی قاعده نگر
مولف با مطرح کردن هر کدام و بیان چند مثال سعی می کند تا مهمترین عناصر در تعریف فعل یا گزاره اخلاقی را بیابد. نکته جالب این است که در مقام عمل و بررسی مسائل به تزاحم های مختلفی بر می خورد و هرچه جلوتر می رود به عناصر و عناوین تازه ای می رسد که نسبت امتیاز یک فعل از فعل دوم در یک موقعیت خاص را تغییر می دهد.
-------------------------------------------
همانطور که از اسم کتاب بر می‌آید غور و جستجو در میان ده ها تعریف و نظریه پیرامون چیستی اخلاق و فعل اخلاقی و خاستگاه آن موجب می شود تا ما با اثری علمی و نه صرفا گزارشی ترویجی مواجه باشیم به طوری که مقایسه میان ده ها تعریف و بررسی نسب منطقی بین اجزای آنها حتی برای بنده نیز گاهی با غلبه حس ملالت همراه می شد. وجه اثباتی کتاب و کم بودن مثال های جذاب جزئی به شدت از گیرایی آن کاسته به طوری که پس از مطالعه ۴٠ صفحه ممکن است از خود بپرسی حال این همه کر و فر و بالا و پایین نهایتا در جنبه عملی چگونه می خواهد خود را بنماید؟! به ویژه در مواضعی که نویسنده در چندین نوبت اذعان می کند احکام نظری و تئوریک بررسی شده با احکام عملی و کاربردی در دنیای واقعی فرق خواهد کرد و استدلال ها یارای مقابله با شرایط میدانی را نخواهند داشت.

پ: این کتاب٢۴٢ صفحه ای که سال ها در کارتن خاک می خورد و به حکم کفاره آثاری که هنوز نخوانده ام مطالعه شد همراه شد با تکان دادن گاه و بی گاه نوزاد کوچک ما که خود البته قندی شد بر طعم تلخ مستدلات بی روح این اثر.