یادداشت زهرا دشتی

                کتاب تصرف عدوانی، شرح آن‌چه عشق (یک‌طرفه) و امید بر سر انسان می آورد، در قالب یک داستان است. شاید باید قید «بر سر یک زن» را هم اضافه کنم، اما مطمئن نیستم روند در مردها متفاوت باشد. این کتاب شرح دقیق حال و هوای غریب عشق و اثر عجیب آن بر تعقل، احساسات و منطق فرد است. این که چطور، در هر لحظه در لباسی، گاه احساس، گاه عشق،گاه کمال و ... جلوه می‌کند و خود را موجه نشان می‌دهد «دم به دم در هر لباسی رخ نمود» و داستان امید، داستان آنچه امید واهی بر جسم و روح فرد وارد می‌کند.
من حقیقتا از این همه دقت و ظرافت و بیان کامل حال و هوایی که عشق یکطرفه و امید واهی بر سر شخصیت اول داستان می‌آورد تعجب کردم.
وقتی کتاب را بخوانید، چه خود تجربه چنین عشقی را داشته باشید یا از نزدیک حال و هوای فردی را که درگیر چنین احساسی بوده مشاهده کرده باشید (با درک کمتر از تجربه فردی) از این همه شباهت شگفت زده می‌شود. همان قصه تکراری اما همیشه تازه‌ی عشق  «یک قصه بیش نیست غمِ عشق، وین عجب/ کز هر زبان که می‌شنوم نامکرر است» و چه عجیب شباهت روایت و سرانجام آن با همه عشق‌های این چنینی، با وجود آن تصور همیشگی «که این داستان من، سرانجامش، شدت و حدتش، با تمام داستان‌های دیگر فرق دارد» و چقدر شبیه آنهاست.
در این کتاب می‌بینم که چطور آدمی (شاید به ویژه زنها) عاشق جلوه‌هایی از شخصیت معشوق (مرد) می‌شوند که تمام وجود او نیست و حتی ممکن است ربطی به شخصیتش هم نداشته باشد. زیاد پیش می‌آید زنی عاشق مردی شود که در حرفه خود، حرفی برای گفتن دارد. مخصوصا که این حرفه در حیطه هنر یا ادبیات باشد و اغلب تمییز آن از علاقه به کلیه ابعاد وجودی معشوق اگر غیرممکن نباشد سخت و مبهم است. و اوضاع زمانی سخت‌تر می‌شود که معشوق (به ویژه هنرمند، ادیب یا فیلسوف) در زندگی شخصی، برخلاف آنچه در تلاش است در معادلات جهانی یا انسانی و ... از آن دفاع می‌کند، عمل کند. مثل شاعری که دم از وفاداری ابدی از عشق می‌زند اما خود هر از چندی معشوقی دیگر بر می‌گزیند.
این کتاب را به همه زن‌هایی که درگیر عشقی یک‌طرفه، یا عشق به مردی مشهور و محبوب ، یا در حرفه‌ی خود متخصص، هستند توصیه می‌کنم و به همه زن‌هایی که سودای عشق و عاشقی در سر دارند. 
و از آنجا که چندان درکی از فضای عاشقی مردها ندارم، این کتاب را از جهت آشنا شدن با آنچه که از فعل و انفعالات عاشقانه در روح و جسم و جان زن‌ها رخ می‌دهد توصیه می‌کنم. شاید در مواجه عشق چنین زنی، رفتار و عملکرد مناسب‌تری داشته باشند.
از لحاظ ادبی، شگفتی خاصی در کتاب نبود که نمی‌دانم به خاطر ترجمه است یا ماهیت کتاب همین است، اما ترجمه به هر حال خوانا و قابل فهم است.