یادداشت

        این کتاب واقعاً عالی بود. توضیح برخی مباحث پایه‌ای اقتصاد، در قالب داستانی به‌شدت جذاب و همه‌فهم که هم به درد افراد ناآشنا به اقتصاد می‌خوره، هم به درد کسانی که با این موضوعات بیگانه نیستن. البته کتاب ساده‌سازی‌هایی داره و قطعاً اقتصاد پیچیده‌تر از این حرف‌هاست و خیلی از پارامترهای دیگه هم می‌تونه روی روندش اثرگذار باشه، اما در کل در توضیح برخی مفاهیم پایه‌ای اقتصاد موفقه.

نویسنده توی این کتاب شروع به تعریف داستان جزیره‌ای با سه سکنه می‌کنه که تمام روز مشغول ماهی‌گیری‌ان و در نهایت هر روز یک ماهی می‌گیرن و از همون ماهی تغذیه می‌کنن و روزگارشون می‌گذره. اما بعد از مدتی، یکی از این سه نفر، تصمیم می‌گیره از خوراکش بزنه و با روزی نیم ماهی سر کنه، در عوض با وقتی که صرفه‌جویی کرده، روی ابزار ماهی‌گیری بهینه‌ای کار می‌کنه که وقتی به مرحلۀ استفاده می‌رسه، بازدهیش رو افزایش می‌ده. این ماجرا همین‌طور پیش می‌ره و اقتصاد جزیره کم‌کم شکل می‌گیره، بزرگ می‌شه، سروکلۀ جزیره‌های دیگه پیدا می‌شه، بانک‌ها به‌وجود میان، بحث وام و اعتبار و سرمایه‌گذاری پرریسک و کم‌ریسک و نرخ بهره و... پیش کشیده می‌شه.

همۀ این‌ها چیزهاییه که ما توی زندگی عادی باهاشون سر و کار داریم و روی زندگی همه‌مون اثرگذاره (توی ایران، شاید خیلی بیشتر) و متأسفانه اکثر ما باهاشون آشنا نیستیم یا نمی‌دونیم سازوکارشون واقعاً چطوریه و همین باعث می‌شه که سیاست‌مدارهای بتونن راحت با واژگون کردن خیلی از تعاریف، سرمون رو کلاه بذارن. برای همین فکر می‌کنم خوندن این کتاب برای همه ضروریه. نثر کتاب خیلی ساده است، مثال‌هاش ملموسه و مفاهیم پایه‌ای رو به‌شکلی جذاب به خواننده آموزش می‌ده.

قبل خوندن کتاب باید دو نکته رو در نظر داشت. اول اینکه کتاب با نگاهی انتقادی به اقتصاد آمریکا نوشته شده. چالش‌ها و ماجراهایی که برای افراد جزیره پیش می‌آد، ماجراهاییه که آمریکا در طول تاریخش پشت سر گذاشته. اما این موضوع چندان برای خواننده آزاردهنده نیست، چون خیلی از مسائلی که گفته می‌شه، به‌خصوص توی دو سوم ابتدایی کتاب، تقریباً همه‌جا مشترکه. نکتۀ دوم اینه که کتاب با رویکرد راست‌گرایانه نوشته شده. بعداً کتاب «حرف‌هایی با دختر دربارۀ اقتصاد» رو هم می‌خونم که توی همین سبکه و دیدگاهش چپ‌گرایانه است تا بتونم مقایسه‌شون کنم.

ترجمۀ خوبی داره، ویرایش خوبی هم داره، کیفیت چاپش هم خیلی خوبه. طرح جلدش خلاقانه است و حتماً چشم آدم رو می‌گیره، هرچند شاید این تصور رو به ذهن متبادر کنه که کتاب قراره به شما بگه چطور پولدار بشین یا چطور سرمایه‌گذاری کنین، که این‌طور نیست و زیرعنوان کتاب، تعریف دقیق‌تری رو ازش ارائه می‌ده: «داستانی جذاب برای آموختن اقتصاد». متأسفانه توی بخش‌های پایانی کتاب، کیفیت ویراستاری و ترجمه به‌شکل نسبتاً محسوسی کم شده که نمی‌دونم علتش چیه. اما در مجموع راضی‌کننده است. خلاصه که حتماً توصیه‌اش می‌کنم. بعداً باید یه معرفی تروتمیز‌تر براش بنویسم.

پ. ن: کتاب به خیلی از مفاهیمی که توی ذهنتون ته‌نشین شده تلنگر می‌زنه و متوجهتون می‌کنه که شاید واقعیت، چیزی نباشه که همیشه فکر می‌کردین.

پ. ن 2: موقع خوندن کتاب، انگار که داشتم وضعیت ایران رو به چشم می‌دیدم. واقعاً «دید اقتصادی» خوبی به آدم می‌ده که داره توی کشور و حتی دنیا چه اتفاقاتی می‌افته. فصل آخرش هم، شاید با کمی تفاوت، سرنوشت محتوم ما باشه.