یادداشت احمدرضا شهیدی

        رمان‌هایی که در ژانر تاریخی قرار ‌می‌گیرند و حولِ موضوع و شخصیتی هستند برای من لذت بخش است.
کتاب "مَردی در تَبعیدِ اَبَدی" از همین جنس است. و چه جنس نابی! زندگی‌نامه محمد صدرالدین قَوامِ شیرازی ملقب به ملاصدرا و صدرالمتالهین با نثر شیوا و گیرا نادر ابراهیمی شما را به دوران صفوی می‌برد،دورانِ کاسه‌لیسانِ شاه و دوره‌ی تزویرگرایانِ مقدس‌مآب. رمان ترتیبِ خط زمانی نداشت و از تبحر نادر ابراهیمی بدون گیج‌شدن و سردرگمی در پوسته‌های زندگی ملاصدرا، داستان را در ترکیبی به‌هم‌ریخته از کودکی تا میان‌سالی در تبعید، بیان میکند؛ دیالوگ های پرطَمطَراقِ ملا و اطرافیان بخش طلایی کتاب هست؛ در اصل یعنی بیشتر کتاب.
ویژگی بارز رمان و زیرمتن، ریا و تزویر مذهبیون، آزاداندیشی و جسارت شخصی به نام ملاصدرا است.
ملاصدرایی که میشود ملحِدِ زَندیقِ مُبدِعِ کفرگو.
ملای ما در دامانِ سه فقیهِ بزرگ، میرداماد، شیخ بهایی و میرفندرسکی شکوفه می‌دهد اما هر سه بیم از "حَلّاج شدنِ" ملاصدرا دارند.