یادداشت محمدامین اکبری

                به نام او

🔹️هروقت کتابی را که بازار کتاب به من تحمیل کرده خواندم در بهترین حالت توقعاتم برآورده نشده حتی اگر نویسنده‌اش هانا آرنت باشد که بیشتر آرایَش را می‌پسندم و بیشتر کتابهایش را مهم می‌دانم. ولی "آیشمن در اورشلیم" کتاب مهمی نیست.

🔸️کتاب مشاهدات مکتوب هانا آرنت نویسنده و متفکر یهودی آلمانی‌الاصل از دادگاه محاکمه آدولف آیشمن در اسرائیل در سال هزار و نهصد و شصت و یک است. آدولف آیشمن یکی از افسران بلندپایه دولت نازی آلمان و مسئول اخراج یهودیان از قلمرو رایش سوم بود که بعد از پایان جنگ جهانی دوم به آرژانتین گریخت و در حدود شانزده سال بعد در سال شصت توسط موساد ربوده و به اسرائیل منتقل شد و دو سال بعد اعدام شد‌. آرنت که در آن روزگار در امریکا زندگی می‌کرد برای تهیه گزارش به اسرائیل رفت و این کتاب ماحصل مشاهدات وی است.

🔸️به‌غیر از چند فراز خواندنی، کتاب بیشتر شرح و تفصیل اقدامات آیشمن در زمان قدرت خود در قلمرو آلمان نازی است که به‌خاطر رویکرد ژورنالیستی آرنت از انسجام لازم برخوردار نیست و چندان به‌کار مخاطب عادی نمی‌آید. در بخش‌هایی هم آرنت روحیه ضدصهیونیستی خود را نشان می‌دهد و اساساً نفس برگزاری چنین دادگاهی آن‌هم با توجه به ربودن متهم را زیر سوال می‌برد. که خب همه اینها می‌توانست به‌شکلی موجزتر و خلاصه‌تر بیان شود مگر اینکه اینگونه توجیه کنیم که مخاطب این کتاب ما نیستیم و کتاب به‌کار کسانی می‌آید که مطالعاتی دقیق درباره آلمان نازی، جنگ جهانی دوم و اصلا وضعیت یهودیان اروپا در این دوره دارند‌ که البته با این توجیه هم باز این نقد به آرنت وارد است که کتاب منسجمی ننوشته و موفق نشده تصویری روشن از شخصیت اصلی کتاب خود ارائه دهد. تصویر آیشمن در این کتاب تصویری متناقض و پرابهام است و سرآخر معلوم نمی‌شود که او آدم مهمی بوده یا نه؟ یهودی‌ستیز بوده یا نه؟ باهوش بوده یا کودن؟ و سوالاتی از این دست.

🔹️خلاصه اگر از آرنت کتابی خوانده‌اید و این کتاب را نخوانده‌اید باید بگویم چیز خاصی را از دست نداده‌اید و اگر تا به حال از او کتابی نخوانده‌اید "آیشمن در اورشلیم" گزینه مناسبی برای شروع نیست، فریب بازار را نخورید.