یادداشت نوید نظری

        خوانش همه چیز از هیچ چیز! آیا درست است؟
این کتاب یکی از مهم‌ترین آثار استیون هاوکینگ  است که در آن با بهره‌مندی ممتاز از علم و فیزیک تلاش کرده است طرحی هم‌بند و خودبسنده در مورد جهان هستی ارائه دهد. وی در این کتاب ابتدا کوشیده است سیر تاریخی و جذاب از روند رو به رشد دانش بشری در هزاره‌ قبل از میلاد نمایش دهد که در آن پایه علم و فلسفه در یک نقطه بنا نهاده شده است. در طول این سه هزار سال گاهی علم از فلسفه پیشی گرفته و گاهی فلسفه از علم. گاهی خطاهای فلسفی راه توسعه علم را سد کرده و گاهی خرافات شبه‌علمی ذوق فیلسوفان را تنگ نموده. گاهی هم هر دو در سایه الهیات آسوده‌اند و گامی رو به جلو نگذاشته‌اند.
هاوکینگ با تکیه بر نظریه‌های متأخر فیزیک خصوصا اصل عدم قطعیت هایزنبرگ و در پی آن نسبیت عام انیشتین سعی کرده قرائت‌های دقیق‌تری از پدیده‌های این جهانی گزارش دهد و رفته رفته پاسخ‌های بنیادینی را در مقابل سوال بزرگ چگونگی آفرینش قرار دهد. طرح اولیه او با نظریه مکانیک کوانتومی جان مضاعف یافته و بر اساس خودبخودی بودن خلقت جهان و از هیچ پدید آمدن آن ارائه می‌شود. او مدعی است با تکیه بر نظریه نسبیت عام و مکانیک کوانتومی بنیادی‌ترین پرسش بشری دیگر نیاز به فلسفه و الهیات ندارد! اساسا قوانینی در عالم هستند که پدیداری جهان از هیچ را منطقی و علمی شرح می‌دهند.
فارغ از محتوای جذاب و سیر زیبای کتاب در بازگویی رشد، پیوستاری و تسلسل علم در سه‌هزار سال، نقدها و سوالات مهمی پیش روی این نگاه هست
۱- اینکه جهان از هیچ آفریده شده است و قوانینی موجب شکل‌گیری این جهان می‌شوند، خودمتناقض است؛ خود این قوانین از کجا پدید آمده‌اند؟
۲- اینکه بر اساس قوانین جدید فیزیک، علم همه پدیده‌ها را توضیح می‌دهد و نیازی به فلسفه نیست، خود جمله‌ای فلسفی است! و برای اثبات آن نیاز به فلسفیدن!
۳- نگاشت تمام وقایع جهان به زبان علم و تقلیل آن به زبان معادلات ریاضی نیز، تنها یک فرضیه است؛ به قول هایدگر واقعیت فقط به جهان فیزیکی محدود نمی‌شود و درک انسان را نمی‌توان به این حد تقلیل داد.
۴- او معتقد است که علم روزی خواهد توانست مکانیک کوانتومی و نسبیت عام را یکپارچه بکند و مستندات ریاضی و تجربی نظریه او را بیان کند! این روز هنوز پدید نیامده است و لذا خود این نظریه هنوز بر اساس قواعد اثبات تجربی، نارس است. کما اینکه ما هم‌چنان فاقد یافته‌های تجربی برای نظریه ریسمان که بسیار مورد علاقه اوست، هستیم.