یادداشت زهره دلجوی کجاباد

        قطعا یک فرانسوی بسیار بیشتر از یک غیرفرانسوی از این رمان لذت می‌برد. چراکه رمانی است اجتماعی در باب پاریس و طبقه اشراف آن و آنچه در لایه‌های زیرین این زندگانی پر تلالو و خیره‌کننده می‌گذرد. بالزاک با هنرمندی و استادی تمام روابط ازلی پدر و دختری و احساسات بشری را در این رویکرد اجتماعی  تنیده و به رمان خود بعدی فراتر بخشیده است. با تعریف شخصیت جوان روستایی دانشجو در پاریس و تبیین احساسات مختلف او در مواجهه با جنبه‌های مختلف پاریس، به جراحی موشکافانه‌ای از اجتماع پاریس پرداخته است. از نظر من شاهکار گفتن این رمان گزاف نیست چرا که با وجود ادبیت، مستندی تاریخی است درباره فرانسه برای آیندگان تا ابد.