یادداشت سید علی مرعشی

        «دید و بازدید» جلال آل احمد
قلم جلال را که میخوانی گویا قند در دهانت اب کرده ای و کم کم می مکی حتی اگر چنان روی مرز باریک توهین و انتقاد از مناسبات اجتماعی و دینی حرکت کند باز با لطایف الحیلی بهره خودش را از صحنه ی چیده شده می برد و حرف دلش را با صریح ترین وجه ممکن می زند.
تسلط کامل جلال بر اصطلاحات دینی، تفکرات عامیه، خرافات متداول بین قشرهای پایین،تن پروری های مدیران وقت و توجیه های خشکه  مقدس های زمانش، آدمی را به حیرت وا می دارد.
او بهتر از و جلوتر از هرکسی از هم صنف هایش ما ایرانی ها را شناخت و از همه مهمتر همت کرد تا با هنر خود و لسان طنز خود عیوب مان را به ما هدیه کند. در دوره ای که بسیاری از هنرمندان و به اصطلاح منورالفکرهای مملکت ما سعی در جار زدن عیوب و نقاط ضعف ما در مجامع عمومی و تبلیغ آن به نام آزادی بیان هستند، جلال در صحنه ی عمل نشان داد روشنفکر کیست و دلسوزانه رسالت خود را به وسیله سلاح قدرتمند اش یعنی قلم انجام داد.
هرچند ستایش ما از آل احمد باعث نمی شود که خرده گیری های هرچند اندک از تطبیقات و نتیجه گیری ها و تحلیل های او در قسمت نقد اعتقادات مردم نداشته باشیم لکن چون مطمئن به طینت خوب و نداشتن غرض ان بزرگوار هستیم فعلا مصلحت به تذکر آن نکات نمی بینیم.
روحش شاد.