یادداشت محبوبه طاهری

        زمانی جامعه‌ای سالم و متعادل خواهیم داشت که افرادِ آن جامعه از سلامت روان برخوردار و در عرصه‌های اجتماعی فعال باشند. انکارکردنِ نابسامانی‌های روانیِ افراد جامعه درست نیست. راهِ اصلاح از شناختِ درد و بیماری می‌گذرد. در این صورت درمان سریع‌تر خواهد بود. دسترسی به اطلاعاتِ درست و کسب مهارت‌های لازم برای زندگی در پیشگیری از آسیب‌های روانی سهم عمده‌ای دارد. علاوه‌براین یافتن راهکارهای صحیح نیز ضروری است. این کتاب به صورت پرسش‌و‌پاسخ‌هایی برای آشنایی با مسائل روان‌شناسی تنظیم شده است. ابتدا لازم است توضیح دهیم معیارِ شخصیت سالم چیست. گروهی از صاحب‌نظران «سلامتی» را معادل «شکوفایی استعدادهای یک فرد» می‌دانند. بنابراین هنگامی که راجع به ویژگی‌های شخصیت سالم صحبت می‌کنیم منظورمان استعدادهای ویژۀ انسانی است. بخشی از کتاب کیفیتِ روابطِ بین‌فردی شخصیتِ سالم می‌پردازد. روابط بین‌فردی یکی از مهم‌ترین عرصه‌های زندگی ماست. سلامتِ جسمانی، رضایتِ روانی و موفقیتِ شغلی ما به شکل چشم‌گیری تحت تاثیر روابطِ بین‌فردیِ ما قرار می‌گیرد.
ویلیام گلاسر معتقد است که هفت عادتِ سازنده در روابط بین‌فردیِ افرادِ موفق حاکم است: حمایت‌کردن، تشویق‌کردن، گوش‌کردن ،پذیرش، اعتماد‌کردن و احترام‌گذاشتن، مذاکره در اختلاف‌نظرها. هفت عادت مخرب: انتقاد‌کردن، سرزنش‌کردن، گله و شکایت‌کردن، نق‌زدن، تهدید‌کردن، تنبیه‌کردن، رشوه یا پاداش‌دادن برای کنترل دیگران. برای اینکه بدانیم چقدر شخصیت‌مان به شخصیت سالم نزدیک است می‌توانیم فهرست عادات را در نظر داشته باشیم و در طول روز رفتارهای‌مان را کنترل کنیم. در ادامه کیفیت دینداری در کسی که شخصیتِ سالمی دارد بررسی می‌شود. دینداری همچون سایر پدیده‌های بشری تنوع و گوناگونی گسترده‌ای‌ دارد. شناخت کیفیت دینداری سالم و تشخیص آن بسیار مهم است. به بیان نویسنده دینداری برای یک شخصیت سالم ابزاری برای آرام‌شدن نیست بلکه اسبابِ دغدغه و جستجوی دائمی است. شخصیت سالم خود را مسئول تک‌تک انتخاب‌هایش می‌داند. برای او انتخابِ یک مذهب انتخابِ مناسک و آدابی است که می‌تواند احساس اتصال با قدرت‌های جاری در هستی را به او منتقل کند. چنین شخصی با انتخاب یک دین مدلی از هستی‌شناسی را برمی‌گزیند که برای ذهن او آشنا‌تر و مانوس‌تر است و به او احساس یکپارچگی و معناداری هستی را القا می‌کند.
کیفیت «یادگیری» در شخصیت سالم چگونه است؟ همۀ آدم‌ها چیزهای زیادی آموخته‌اند، تجربه‌های روزمره، گفت‌وگوها، کتاب‌ها، فیلم‌ها و برنامه‌های رادیو و تلویزیون همه، به‌نوعی، در حال ارائه اطلاعات به ما هستند. ما در هر لحظۀ بیداری در حال دریافت اطلاعات از جهان هستیم و به‌نحوی همیشه در معرض یادگیری قرار داریم. شیوۀ یادگیری شخصیت‌های بالیده و سالم تفاوت چشمگیری با دیگران دارد. شخصیت‌های سالم به‌دقت به اطلاعات دریافت شده می‌نگرند و از خود می‌پرسند آیا لازم است این اطلاعات تغییری در فایل‌های اجراییِ ذهنِ من ایجاد کنند؟ چه تغییری؟ بنابراین روابط، اخلاقیات، انتخاب‌ها و عملکرد شغلی و اجتماعی شخصیت‌های سالم در معرض بازنگری دائمی قرار دارند. برای یادگیریِ عمیق و فهم درونی، چاره‌ای جز (درگیر کار شدن) نیست؛ زندگی چیزی را به رایگان به ما نمی‌بخشد. شکست‌ها، دردها و رنج‌ها درس‌های بزرگی به ما می‌دهند، مشروط بر آن که «با دقت نگاه کردن» را فراموش نکنیم.
در بحث از چگونگی انتخابِ شغل شخصیت سالم باید گفت با انتخاب شغلی که با ساختار روانی ما هماهنگ است کار نه‌تنها انرژی ما را تخلیه نمی‌کند که خود برای ما انرژی و نشاط به ارمغان می‌آورد. هماهنگیِ درون و بیرون از نشانه‌های شخصیت سالم است.
خوشبختی چیست؟ کتاب خوشبختی را «یک حال خوب بادوام» تعریف می‌کند. شخصِ خوشبخت‌تر کسی است که یک لحظه خوب را بتواند طولانی‌تر کند. چیزهایی که باعث می‌شود حال‌های خوب یا هیجانات مثبت ما طولانی‌تر شوند به چهار دسته تقسیم می‌شوند: دلایل اجتماعی، زیستی، نگرشی و مهارتی. «شخصیت سالم» در آخر رویکرد روانشناسی به معنای زندگی، کشف یا جعل معنا را بررسی می‌کند.