یادداشت مژده ظهرابی دهدزی

        قهرمان‌سازی به هر قیمت!
اینکه بخوای از دل داستان‌های واقعی، داستان بسازی و زوری اونو تو ماجراهایی که قبلاً اتفاق افتاده جا بدی، کارت سخته و با اینکه اگر بتونی این کارو بکنی، نتیجه خیلی جذاب درمیاد ولی احتمال موفق شدن پایینه، چیزی که از ابتدای خوندن این کتاب خیلی تو ذوق می‌زنه. یعنی ناهمخوانی شدیدی وجود داشت وقتی این شخصیت به ماجراهای واقعی جنگ و دهه شصت اضافه شده بود.
وقتی داستانی می‌نویسی که واقعی نیست ولی با نهادها و ماجراهای واقعی سروکار داره، باید طوری بنویسی که برای مخاطب باورپذیر باشه و سردرگم بشه که آیا واقعاً این اتفاقا اتفاده یا نه، ولی این کتاب طوری بود که مخاطب زیاده‌روی و اغراق نویسنده رو از همون ابتدا توی شخصیت‌پردازی متوجه میشه و این زیاد جالب نیست. به عنوان مثال حتی ماجرای زدن موسی خیابانی با اینکه واقعی بود، ولی جوری نوشته بود که اصلاً باورپذیر به نظر نمی‌رسید و اگر از قبل از جزئیات اون مسئله خبر نداشتم، باور نمی‌کردم که چنین اتفاقی به این صورت افتاده!!!
از طرفی وقتی داستانتو میاری تحت عنوان نهادها و مجموعه‌های خاص، باید مطابق قالب‌های اون‌ها بنویسی و دستت توی تخیلات بسته‌تر میشه، چیزی که توی این کتاب چندان جور درنمیاد و مخاطب رو دچار تناقضات زیاد می‌کنه و هرکس با این نهادها آشنایی نداشته باشه، احساس می‌کنه حتی توی مجموعه‌های کلانشون چقد بی‌در و پیکرن و این موضوع بسیاری از واقعیت‌هایی که وجود داره و بسیاری از ادعاها و ماجراهای دیگه‌ی کتاب رو زیر سوال می‌بره!
مورد بعدی بحث ادبیات محاوراتیه که تو کتاب به کار برده شده، به نظرم این که تصور بشه برای اضافه کردن جذابیت باید هر حرف و فحشی که بین عوام به کار برده میشه رو تو کتاب به کار ببری، فکر غلطیه، منکر کاربرد زیاد این الفاظ نیستم اما رسالت اصلی کتاب‌ها چیز دیگریست  و توقع نمیره اینجور الفاظ رو عادی‌سازی کنه.
البته با وجود تمام این نکات و خیلی چیزای دیگه (از جمله ایرادهای ویرایشی به شدت فاحش!) سیر داستانی جذابی داره و ذهن مخاطب رو درگیر حدس و گمان می‌کنه و باعث میشه با جدیت بیشتری ادامه‌ی ماجرا رو پیگیر بشه و این نقطه‌ی بسیار مثبتی برای این دسته از رمان‌هاست.
تجربه‌ی خوبی بود و پیشنهاد میشه.