یادداشت

        در این سال های فترت کتابخوانیِ من، کتابهای نوجوانِ زیادی منتشر شده بود که من حتی اسمشان را هم نشنیده بودم. «ماهی بالای درخت» یکی از همان کتاب ها بود. «اَلی نیکرسون» یک جایی میانه ی آن صفحات نشسته بود و از اختلال خوانش پریشی رنج می برد، در شش سال دبستان هفت بار مدرسه اش را عوض کرده بود و نمی گذاشت معلم ها بفهمند در کلاس ششم نمی تواند بنویسند و بخواند. داستان فضایِ دوست داشتنی و مدرسه ای اغلب کتاب های نوجوان را داشت. نوجوانی که با مشکلی دست و پنجه نرم می کند، یک دانش آموز شرور در کلاس که اذیتشان می کند و یک یا چند نفر که مهربان ترند و با شخصیت ما دوست می شوند. همه چیز از همان الگوی قدیمی پیروی می کرد و برای من که اغلب در حال خواندن کتاب های نوجوان بودم باید خسته کننده می بود اما عمق شخصیت اَلی نیکرسون باعث شد که بدون دلزدگی داستان را دنبال کنم. همان قدر که نوجوان ها متفاوت اند. اَلی نیکرسون با برادلی چاکرزِ «ته کلاس، ردیف آخر، صندلی آخر» و آگوست پولمنِ «اعجوبه» تفاوت داشت. شاید عمقِ شخصیت به عنوان مهم ترین ویژگی یک کتابِ شخصیت محور می تواند جبران کننده پی رنگ و فضاسازی تکراری باشد. 
فضای رنگی و امیدوارکننده داستان برطرف کننده ی مهم ترین نیازهای نوجوان ها بود؛ در درجه اول «امید» و در درجه ی دوم «خودباوری». حتی از نظر من ایرادی ندارد که این کتاب ها نسبت به زندگی واقعی تا حد زیادی مهربان تر باشند، اینکه دنیا را بهتر از آنچه که هست تصور کنیم و به ادامه دادن اعتقاد داشته باشیم خیلی بهتر از این است که در دریای ناامیدی مان بیشتر فرو برویم.
از طرفی خرده پی رنگ های داستان که موازی داستان اصلی پیش می رفتند می توانستند در کنار پیام اصلی داستان، برای نوجوان ها پیامک های مناسبی داشته باشند. مثلا اینکه اَلی پدربزرگش را از دست داده بود یا حضور مهاجرین و رنگین پوست ها در کلاس درسشان، دست و پنجه نرم کردن یکی از بهترین دوستانِ اَلی با فقر و در کنار همه ی این ها این جمله ی عزیز در صفحات و پایینی «سرم را دور کلاس می چرخانم، یادم می افتد برایم تفاوت خواندن خودم با بقیه، مثل این بود که هر روز دارم یک بلوک سیمانی را روی زمین می کشم و چقدر هم همیشه دلم برای خودم می سوخت. حالا متوجه می شوم که انگار همه برای خودشان یک بلوک سیمانی دارند که باید با خودشان این طرف و آن طرف بکشند و چقدر هم همه شان سنگین اند.»
بعد از تمام کردن کتاب متوجه شدم، از این نویسنده کتابِ «یکی برای خانواده مورفی» را هم خوانده ام. گرچه ایده ی داستان دوم بدیع تر بود، اما «ماهی بالای درخت» پرداخت بهتری داشت و برای همین در لیست یکی از بهترین کتاب¬های نوجوانی که خوانده ام جا گرفت.