یادداشت سید محمد بهروزنژاد

                *به نام خدا*
"ابلیس نامه"، از داستان های نیمه بلند بولگاکوف، در سال 1924 و پیش از "تخم مرغ های شوم" و 
"قلب سگی" منتشر شد اما تاکنون به فارسی ترجمه نشده بود.
خوشبختانه در سال 1401 خانم بیدختی نژاد این اثر را از روسی ترجمه کردند و برای چاپ به انتشارات برج سپردند. 

داستان از این قرار است که یک کارمند ساده ی اداره بنیاد تامین مواد اولیه برای کبریت (!) به خاطر خطایش در ضبط صحیح نام رئیس جدید اداره در یک نامه، اخراج می شود. ( ضبط اشتباه اسم معنای زیرشلواری می دهد!)
حالا این کارمند بیچاره ما که شدیدا به کار خود وابسته بوده راه می افتد تا به هر ترفندی شده خودش را سر کار برگرداند اما با یک نظام بروکراسی مطلق  مواجه می شود که پیگیری چنین مطلبی در آن غیرممکن به نظر می رسد. او ناامید نمی شود و همچنان تلاش می کند اما مشکلات دیگری که بر سرش خراب می شوند خیلی فراتر از اخراج از اداره اند. این روند قهقرایی با سرعت عجیب و فراواقعی به ایستگاه آخر می رسد و داستان به تراژیک ترین شکل ممکن تمام می شود.
بولگاکوف برای نشان دادن بوروکراسی دیوانه وار حاکم بر شوروی واقعیت را با خیال می آمیزد انگار می خواهد به ما بگوید  این وضعیت فاجعه بار بیشتر به کابوس می ماند تا واقعیت.
همین فراواقعی بودن باعث شده شاهد ضرباهنگ تندی باشیم که در پایان از فرط تندی نفس گیر می شود.