بهتر انتخاب کن، بهتر بخوان

یادداشت احسان

احسان

1402/06/17

                این کتاب تلاشی است برای دسته بندی سبک ها یا جریان های موسیقی ایران از اواخر دوره قاجار تا به امروز. مطالعۀ آن برای علاقمندان به شناخت عمومی تاریخ موسیقی ایران مفید است.
کریمی در تعریف مفاهیمی چون سبک موسیقی و موسیقی مردم پسند به اثر ساسان فاطمی "پیدایش موسیقی مردم پسند در ایران"  تکیه کرده و با لحاظ چند مؤلفه سبک شناسی، موسیقی صد و چند سال اخیر را در حدود 27 جریان ریز و درشت دسته بندی کرده است.
منظور از مؤلفه های سبک شناسی آن دسته از ویژگی های آثار موسیقی است که گروهی از آنها را از گروهی دیگر در ذهن مردم و اهل فن جدا کرده است، یا می‌توان به عنوان وجه تمایز برخی آثار از برخی دیگر پیشنهاد کرد.
نویسنده در فصل آخر 15 مؤلفه را معرفی می‌کند اما به نظر می‌توان تنها 7 مورد از آن ها را واقعاً مؤلفه سبک شناسی دانست، مواردی همچون: سازبندی، ویژگی های موسیقایی، سبک شعری، گونه ادبی و گرایش زبانی، محتوا، نقش آواز و مسائل فرهنگی.

در ادامه برخی جریان های معرفی شده را همراه با چند مثال آشنا بیان می‌کنم:
1)تصانیف قاجاری: امشب شب مهتابه حبیبم رو می خوام، شاه من ماه من، از خون جوانان وطن، بهار دلکش، ز من نگارم و ...
2)تخت حوضی: یکی یه پول خروس، ماشین مشدی ممدلی، حمومی آی حمومی، بابا کرم و ...
3)آهنگ فارسی: ترانه های اجرا شده در فیلم_فارسی ها
4)کوچه بازاری: خوش رکاب (هیشکی ندیدم تو نخت نباشه)، پارسال بهار دسته جمعی رفته بودیم زیارت، غروب پاییزه، من یه پرنده‌‎م آرزو دارم و ...
5)جاز:(که به اشتباه در بین مردم جاز نامیده شده و در واقع نوعی پاپ است)؛ بیشتر آثار ویگن، مرا ببوس، زمستون، بردی از یادم، بارون بارونه، جان مریم و ...
6)گلها: آثار اجرا شده در مجموعه برنامه‌های گلها، تصنیف های شاخص آن مانند کاروان، بهار دلنشین، رسوای زمانه، طاقتم ده، تو ای پری کجایی و ... ، همچنین چهره های شاخص آن: آهنگسازان و نوازندگان: ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی، روح الله خالقی، جواد معروفی، همایون خرم، علی تجویدی، پرویز یاحقی، حبیب الله بدیعی؛ خوانندگان: غلامحسین بنان، عبدالوهاب شهیدی، گلپا، دلکش، مرضیه، الهه، حمیرا و ترانه سرایان: رهی معیری، معینی کرمانشاهی، بیژن ترقی و ...
7)جریان حفظ و اشاعه: نام این جریان برگرفته از مرکز حفظ و اشاعه موسیقی است که در دهه چهل توسط داریوش صفوت شکل گرفت و اساتیدی همچون نورعلی برومند، عبدالله دوامی، محمود کریمی و ... با آن همکاری کردند، تفکر حاکم بر این مجموعه پرورش هنرجویان بر اساس شناخت موسیقی اصیل ایران بود ایشان جریان موسیقی گلها و پاپ سنتی را انحراف از موسیقی اصیل ایرانی می‎دانستند و سعی می‌کردند آثاری با معیارهای مورد قبول خود ارائه دهند. (نوعی بازگشت به سنت موسیقی اواخر قاجار در ملودی پردازی، شیوه اجرا، سازبندی و شعر البته به همراه برخی نوآوری ها)
از جمله شاگردان بنام این مرکز می‌توان به محمدرضا لطفی، حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان، فاطمه واعظی(پریسا)، محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، داریوش طلایی و جلال ذوالفنون اشاره کرد.
تقریباً اکثر آثار محمدرضا شجریان و محمدرضا لطفی در این سبک قرار می‎گیرند.
8)پاپ ایرانی یا پاپ سنتی: سوغاتی، گل اومد بهار اومد، چرا رفتی چرا من بی قرارم(همایون شجریان)، صیاد(افتخاری)، شد خزان، به سوی تو، الهه ناز، گلنار، برف پیری و ...
        
(0/1000)

نظرات

تاکنون نظری ثبت نشده است.