یادداشت محمد خزائی

        اغلب نیکولو ماکیاولی را نه به اندیشه‌ها و کتاب‌هایش که به خاطر واژه مصطلح «ماکیاولیسم» می‌شناسیم. من هم همین‌گونه بودم و گمانم این بود که ماکیاولی قرار است در کتاب‌هایش رذالت را مدح کند و برایمان از راهکارهای هر چه ببشتر عوضی بودن بگوید اما در گفت‌وگو با دوستان متوجه شدم که ماکیاولی در کتاب‌هایش چیزی متفاوت از ماکیاولی چسبیده به عنوان ماکیاولیسم است و همان انگیزه من شد برای مطالعه آثار او و مهم‌ترین اثرش، یعنی همین شهریار.

ماکیاولی یک جنگاور و سیاس باهوش و ذکاوت است که به خدای کلیسا معتقد است و تجربیات و یافته‌هایش را با ما به اشتراک می‌گذارد، شاید برخی مواقع بعضی از راهکارها و اعتقاداتش به مذاق ما خوش نیاید اما نباید اینطور پنداشت که ماکیاولی فردی ضد اخلاق و مروج بی‌اخلاقی است.

خواندن این کتاب برای من سرآغاز خواندن باقی آثار ماکیاولی است. به شما هم پیشنهاد می‌کنم اگر به سیاست، تاریخ و حکمرانی علاقه‌مندید ماکیاولی را از دست ندهید.