یادداشت محمد

1402/3/27

در تعقیب موریس: جستارهایی در زندگی و مبارزات شهید عماد مغنیه

3.8

        حاج عماد شخصیت پیچیده‌ و کم‌شناخته‌شده‌ای است.
یکی از نقاط قوت این کتاب آن است که شاید هرچه درباره‌ی جنبه‌های نظامی و امنیتی این شخصیت موجود بوده را گردآوری و عرضه کرده است.
اما همین مساله به نقطه‌ی ضعف کتاب هم بدل شده. یعنی ما تقریباً با یک جیمز باند مسلمان لبنانی طرفیم و کمتر درباره‌ی یک «مجاهد» می‌شنویم.
شاید نویسنده (اگر چنین عنوانی درست باشد) تقصیری نداشته و مستندات و مطالب چندانی درباره‌ی سایر وجوه زندگی شهید یافت نکرده یا شاید واقعاً این شهید کمتر واجد سایر وجوه بوده است.

اما به نظرم خودِ گردآورنده‌ی کتاب هم به همین جنبه‌های اکشن علاقه‌ی بیشتری دارد (و سایر سوابق پژوهشی و سبک و سلیقه‌ی ایشان هم موید همین مطللب است) و این علاقه را می‌شود در عنوان و طرح جلد کتاب هم دید.
در جایی از کتاب هم اشاره‌ای به همین مضمون دارد و به نقل از یک راوی ناشناس چنین می‌گوید: «در مورد مسایل مذهبی خیلی فرشته‌ی مقدسی هم نیست. اما دستاوردهای عظیم نظامی‌ او این کمبود را جبران کرده و جای او در بهشت را تضمین می‌کند.» (ص ۷۳).

در چند جای کتاب هم به بی‌علاقگی شهید عماد به حرکت امام موسی صدر اشاره شده بود که نویسنده علت آن را رویه‌ی متساهل و طایفی (و به نوعی غیرمجاهدانه) ایشان و جنبش امل نسبت داد. حدس می‌زنم همان‌طور که در بخشی از کتاب تصریح شده (ص ۲۷)، این تحلیل انیس نقاش است و بعید نیست ریشه‌ی چنین نگاه و نقدی به امام موسی صدر را بشود به ارتباط نزدیک انیس نقاش با جریان ایرانی مخالف امام موسی صدر و چمران که به لیبی هم نزدیک بودند منتسب کرد. البته شاید.

به جز این دو نکته‌ی اصلی، یکی از ویژگی‌های خوب کتاب (که در کتاب دیگری از همین مجموعه هم دیدم)، انتخاب عکس‌های متنوع و باکیفیتی از شهید بود.

چند بخش متن برایم جالب بود که عکس بریده‌شان را می‌گذارم:
- واکنش به شدت منفی مردم لبنان به نیروهای مقاومت در روزهای اول (ص ۳۵).
- آموزش اولیه‌ی حماس و به خصوص شهید یحیی عیاش توسط حزب‌الله و سپاه (۱۱۲).

کتاب متن روان و کم‌غلطی داشت.

(0/1000)

نظرات

mahdieh sadeghi

1403/8/21

اول از همه به خاطر تحلیل خیلی خوبی که داشتید ممنونم، من هنوز کتاب رو نخوندم ولی اونجا که از زبون یه راوی ناشناس گفته که شهید مغنیه خیلی فرشته مقدسی هم نیست یادم افتاد تویه مطلب  از یکی از سرداران سپاه خوندم که گفته بود عماد وقتی برای آموزش به ایران اومد حتی دعای فرج رو هم بلد نبود، شاید همون شخص باشه 
درباره کارهای آقای صمدی هم باید بگم که توی این مجموعه یاران ناب دوتا کتاب دیگه هم دارند یکی شهید بهشتی و اون یکی شهید آوینیه که بنظرم نسبت به سایر کارهای مجموعه جالب تر بودن چون به مسائل و برخوردهای نادرست با اون دو شهید بزرگوار اشاره شده بود  مثل همین نکته اینجا که مردم ضاحیه درابتدا نظر مثبتی به مقاومت نداشتن
به هرحال هنوزهم یک سری ابعاد زندگی حاج رضوان پنهانه و البته فکر می کنم به دلایل امنیتی هنوزهم خیلی چیزها باید پنهان بمونه