بریده‌ کتاب‌های فاطمه یل آملی

یا رب العالمین! اُمّ‌عیسی اگر خانه‌اش در قدس را می‌دید چه می‌گفت؟ بیچاره اُم‌ّ‌عیسی آخرین روزهای عمرش فقط از یک چیز حرف می‌زد، دیگ خورش کدو. اُمّ‌عیسی از خانه‌اش در محلهٔ قطمون قدس بیرون آمد، ولی زیر ظرف غذا را خاموش نکرد.

دیروز برایت قطره آوردم. چشم‌هایت را باز کردم و در آن قطره ریختم. می‌دانی اسم قطره چیست؟ اسمش "اشک چشم" است. به قطرهٔ شستشوی چشم می‌گویند اشک. می‌روند داروخانه و برای چشمشان اشک می‌خرند و ما کمتر وقتی هست که بتوانیم جلوی اشکمان را بگیریم. مادرم گفت: "دوای ما اشکمان است." ... برادر! دست‌کم یک بار گریه کن. به حال خودت و به حال من گریه کن.

آه، به بیروت که آمدم قد و بالایم بلندتر از شب بود. سرتاسر دریا هم کوچک‌تر از آن بود که بسترم شود. چادر تاریکی که با ستاره‌ها سوراخ‌سوراخ شده بود، تنگ‌تر از آن بود که سوداهایم را در بر گیرد. همه‌ی زن‌های بیروت برایم کافی نبودند. همه‌ی کافه‌های این شهر سیرم نمی‌کردند. روزنامه‌هایش غرورم را اقناع نمی‌کردند. آه، ببین چگونه چندپاره و پراکنده شدم و امروز در مخفی‌گاه حقیرم، پشت خرده‌ریزها، تکه‌پاره‌های خودم را برمی‌دارم.

چرا این فلاسفه تظاهر می‌کنند که خدا یک تصور است یا نوعی فرضیهٔ قراردادی یا یک مقولهٔ ذهنی که می‌توانند آن را اظهار کنند یا نکنند؟ حال آنکه کاملا آشکار است که خدا هست و همانند پاره آجری ملموس که بر سر آدمی فرود آید، محرز است و مسلّم.

شعر رمنده است. اگر ناگهان هجوم بیاوری و بخواهی به سبک آمریکایی و به روش تندخوانی زود قالش را بکنی محو می‌شوی. روزنامه یا رمان پلیسی نیست. باید دل بدهی و بگذاری تا کم کم در تو بروید. کاش به جای تندخوانی که سال‌ها حسرتش را می‌خوردم یک روش کندخوانی اختراع می‌کردند. شاید این شتاب موش‌های گرسنه که آدم را از کتابی به کتابی دیگر می‌دواند، این پرواز سبک‌سرانه و گنجشک‌وار -از شاخه به شاخه پریدن- درمان می‌شد. آدم همیشه حس می‌کند که نرسیده است، نیافته است و در منزل اول است. خستگی راه به تنش می‌ماند.

پنجره‌ای که به بادها مجال ندهد دهانش را خاک می‌گیرد "غلامرضا بروسان"

تنبلِ بیکاره، ضعیف، خودنما، متکلّف، نخبه‌گرا... این‌ها ویژگی‌هایی است که نهایتاً مترادف شد با محقق کم‌حافظه، کتاب‌خوان عینکی، کرمِ کتاب، همان که خورهٔ خواندن است.

_ و شما آقای فرانس [آناتول فرانس] همه‌ی این کتاب‌ها را خوانده‌اید؟ + فقط یک‌دهم آن‌ها را. مگر شما هر روز از چینی‌مرغی‌های خود استفاده می‌کنید؟

بچه که بودم نزدیک بود به درون چاه بیفتم. وقتی بزرگ شدم نزدیک بود به درون واژه‌ی "ابدیت" و به درون بسا واژه‌های دیگر چون "عشق" و "امید" و "میهن" و "خدا" بیفتم. از هر واژه‌ای که می‌گذشتم این احساس به من دست می‌داد که از خطری جسته و پیش رفته‌ام. ولی نه، من فقط تغییر واژه می‌دادم و همین را رستگاری می‌نامیدم.