بریده‌ کتاب‌های به مملکتتون خدمت کنید

دولت از سال ۱۳۰۷ شروع به فرستادن دیپلمه‌های متوسطه، آن هم سالی صد نفر، برای کسب علم و دانش به طریق مسابقه برای اعزام به اروپا و بیشتر به فرانسه کرده بود؛ تا پزشک و حقوقدان و اقتصاددان در مملکت فراهم کند و هفت سال ادامه داشت تا توانستند دانشگاه در تهران دائر کنند و دبیرستان‌ها دارای معلم‌هایی ایرانی شوند و جوانان را در متوسطه و عالی درست هدایت کنند. در اثر این عمل ما دارای همه چیز شدیم و برای تدریس در مدارس عالی و متوسطه و در نتیجه ساخت ساختمان خانه‌ها و جاده‌ها و صنایع کشور محتاج خارجی نبودیم.

[دکتر محمدحسین ادیب] آمد و گفتم، جریان این است بیا با هم بنشینیم اساسنامه دانشگاه [شریف فعلی] را بنویسیم. گفت مگر عقلت کم شده؟ گفتم چطور؟ ادیب هم همان حرف آقای قدس نخعی را زد که پاشو برو [فرانسه] زن و بچه تو آنجا هستند و پاشو برو به کار محصلان [دانشجویان ایرانی در اروپا] رسیدگی کن و این ثواب دارد. گفتم آقا جان، من می‌خواهم دانشگاه ایجاد کنم. *من می‌خواهم این دانشگاه را ایجاد کنم تا ثابت کنم که در مملکت ما جوان‌های بااستعداد ما با تحصیل در دانشگاه‌های خوب آدم‌های حسابی خواهند بود.*

گفتم کار دومی را که اعلی‌حضرت به بنده فرمودند؛ یعنی کار ایجاد دانشگاه [دانشگاه شریف فعلی]، از عهده من صد درصد برمی‌آید. از صدقه سر فارغ‌التحصیل‌های دبیرستان البرز، بچه‌های من در دبیرستان البرز که حالا استادان بزرگ دانشگاه‌های مختلف آمریکا و اروپا هستند، از دست من برمی‌آید. به این‌ها بگویم بیایند به ایران، بدون چون و چرا خواهند آمد. بدون بحث خواهند آمد. چنان هم شد. قراردادها را جلویشان می‌گذاشتم و نخوانده امضا می‌کردند. هفتاد نفرشان را آوردم، هفتاد نفر برایشان آوردم که باور کنید نظیر ندارند. پ.ن: روحت شاد استادِ بزرگ 💙

پلی‌تکنیک را یونسکو ایجاد کرد. یونسکو که مرکزش در پاریس است شش تا پلی‌تکنیک در دنیا ایجاد کرد. یکی را نماینده ایران که خاطرم نیست که بود قاپید برای ایران. ده میلیون تومان یونسکو برای ایجاد پلی‌تکنیک و تجهیزات پلی‌تکنیک پول داد. قراردادی منعقد کرد که آقای دکتر مهران وزیر فرهنگ وقت امضا کرد و مدیر کل یونسکو نیز امضا کرد و منعقد شد که کلیه تجهیزات با یونسکو باشد و کلیه ساختمان‌ها با دولت ایران و کارشناسان یونسکو هم به عنوان معلم می‌توانند بیایند آنجا و تدریس کنند.

بنده و امثال من لایق نگهداری این جوان‌ها نبودیم. دلم از این می‌سوزد؛ این همه ثروت بایست در خارج از مملکت من باشد. توی مملکتمان هیچ چیز نباشد. این تقصیر من و امثال من است. این را از ته دل می‌گویم و دلم می‌سوزد.... متاسفانه وضعیتمان طوری شده که کانادا را متمول کردیم، از لحاظ جوانان فاضل. آمریکا را متمول کردیم، از لحاظ جوانان فاضل. اروپا را متمول کردیم، از لحاظ جوانان فاضل. ایران را فقیر کردیم، از لحاظ جوانان فاضل؛ تقصیر من و امثال من است.