کریستف بالایی (فرانسوی: Christophe Balaÿ‎؛ زاده ۱۲ اوت ۱۹۴۹[۱] – درگذشته ۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲)[۲] استاد ادبیات و زبان فارسی در فرانسه، پژوهشگر ادبیات معاصر ایران، و مترجم آثار ادبی فارسی به فرانسوی بود.
کریستف بالایی زاده ۱۹۴۹ در فرانسه بود. وی پس از گذراندن دورهٔ تحصیل ادبیات فرانسه، به واسطه پایان‌نامه‌اش با موضوع «داستان‌های هزار و یک روز» با زبان فارسی آشنا و به آن علاقه‌مند شد. در سال ۱۹۷۹ از دانشگاه نانتر پاریس دکترای ادبیات تطبیقی گرفت. او در همان سال از مدرسه زبان‌های شرقی، دیپلم زبان فارسی دریافت کرد. پس از آن برای پروژه‌ای پژوهشی به ایران رفت. کریستف بالایی طی اقامت خود در ایران از ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۳ نخست به‌عنوان پژوهشگر و پس از آن در مقام رئیس انجمن ایران‌شناسی فرانسه در تهران، به مطالعه در ادبیات معاصر فارسی پرداخت. او پس از رفتن به ایران، ادبیات معاصر ایران را کاملاً ناشناخته یافته و شروع به پژوهش در این زمینه کرد. به همین علت موضوع پایان‌نامه دکترای عالی خود را «تکوین رمان مدرن فارسی» قرار داد.
کریستف بالایی پس از بازگشت به فرانسه به تدریس زبان و ادبیات فارسی در مؤسسه Inalco پرداخت. وی این تجربه را سرآغازی برای ترجمه آثار ایرانی می‌داند و می‌گوید: «تدریس زبان فارسی باعث پیشرفتم در این زبان شد و خیلی زود متوجه شدم که کار نقد ادبی جدی در یک زبان خارجی باید بر پایه ترجمه انجام شود و بدون ترجمه هیچ معنایی ندارد. برای همین شروع کردم به ترجمه و سال‌ها ترجمه کردم.»
کریستف بالای از سال ۱۹۸۹ در مؤسسه ملی زبان‌ها و تمدن‌های شرقی به تدریس زبان و ادبیات فارسی می‌پردازد. همچنین از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲ مدیر انجمن ایرانشناسی فرانسه بوده‌است.
کریستف بالایی نقش بسزایی در معرفی ادبیات معاصر ایران در فرانسه داشته و آثار بسیاری از ادبیات ایران را به زبان فرانسه ترجمه کرده‌است. علاوه بر آن کتاب‌هایی در شناخت ادبیات معاصر ایران به چاپ رسانده‌است.

کتابشناسی آثار کریستف بالایی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
کتاب‌ها به زبان فرانسوی:
Villes en parallèles N° 35, Décembre 2002 Téhéran - L'émergence d'une métropole,Christophe Balaÿ,Université Paris X-Nanterre,2002,ISBN 2-9512394-2-4
LE PERSAN AU QUOTIDIEN,Hossein Esmaïli, Christophe Balaÿ,Langues Et Mondes L'asiatheque,1991, ISBN 2-901795-43-9

کتاب‌های ترجمه شده از کریستف بالایی:
س‍رچ‍ش‍م‍ه ه‍ای داس‍ت‍ان ک‍وت‍اه ف‍ارسی، احمد کریمی حکاک، تهران، انتشارات معین، ۱۳۸۴
پیدایش رمان فارسی، کریستف بالایی، مهوش قویمی، نسرین دخت خطاط، تهران، انجمن ایرانشناسی فرانسه در ایران، ۱۳۸۶
داستان‌های شهر جنگی

کتاب‌های ترجمه شده توسط کریستف بالایی به فرانسوی:
طعم گس خرمالو، زویا پیرزاد
چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، زویا پیرزاد
یک روز مانده به عید پاک، زویا پیرزاد
مثل همهٔ عصرها، زویا پیرزاد
کلنل، محمود دولت‌آبادی
زنان بدون مردان، شهرنوش پارسی پور
رازی در کوچه‌ها، فریبا وفی
من ِگذشته امضا، یدالله رؤیایی، با همکاری آرش جودکی و عاطفه طاهایی
شاه سیاهپوشان، هوشنگ گلشیری
پانویس