تازه از وسطای کتاب فهمیدم که سه داستان موازی باهم دارن نقل میشن که آخرش بهم دیگه ربط پیدا می‌کنن و خب بماند که چقدر سلول‌های خاکستری مغزم سوخت تا این قضیه رو کشف کنم ! فضای رمان سورئالیستیه و حال و هوای جادویی کتاب، چاشنی بامزه‌ای شده برای القای حس سحرآمیزی به مخاطب. با توجه به ابهت این شاهکار، به نظرم بررسی دقیق و البته شخصی ! و گفتن نقاط مثبت و منفی از دید خودم لازمه… نقاط مثبت: مرشد و مارگاریتا یعنی جزئیات، شما توی این کتاب قراره درباره‌ی جنس پارچه‌ی لباسی که تن شخصیت ها هست تا مدل برگ درختا بخونین، توصیفات دقیق و صحنه‌پردازی‌های عالی باعث میشن که اون صحنه توی ذهنتون مثل فیلم پخش بشه، دیالوگ‌های بین شخصیت‌ها اصلا خسته کننده نیست و شما رو به وجد میاره. شخصیت پردازی از نکته‌های قوی این اثر هست و نتیجه‌اش شده کاراکترهای بامزه‌ی کتابمون و اما… نقاط منفی :) نقل سه داستان همزمان، میتونه باعث بشه که رشته کتاب از دست‌تون در بره، روند کتاب با توجه به حجم و بیان زیاد جزئیات میتونه خسته‌کننده باشه، توی مرشد و مارگاریتا هم مثل بقیه کتاب‌های ادبیات روس، اسامی سخت و گاها چند اسمی بودن و لقب داشتن شخصیت‌ها به وفور دیده میشه که روی سرعت خوندنتون تاثیرگذار هستش. در کل بخوام بگم اگر تا حالا کتابی از دسته ادبیات روس نخوندین و با فضاش آشنایی ندارین؛ اصلا به عنوان اولین کتاب بهتون پیشنهادش نمی‌کنم و به نظرم کتاب‌های سبک‌تر و یا نویسنده‌های دیگه‌ای مثل تولستوی برای شروع بهتر هستش. بعد از خوندن این کتاب و در واقع وقتی تموم شد و کتاب رو بستین، یکم مکث می‌کنین، احتمالا یکم سرتونو تکون میدین تا از اون دنیای جادویی برگردین به زمان و حال و در آخر بابت انتخاب این شاهکار و خوندنش به خودتون افتخار می‌کنین.
        

                دومین کتابی بود که از عباس معروفی می‌خوندم، قبل از این با آیدین و سرمه عاشقی کرده بودم و کلمه بازی‌های آقای معروفی، انگولک کرده بود زخم‌هایی رو که نباید… و حالا، عاشقی‌های حسینا و نوشا. پرش‌های زمانی، توصیفات روان و صحنه‌سازی‌های پر جزئیات، دیالوگ‌های روح‌نواز، شخصیت پردازی‌های لطیف با اسامی دلبربا نکته‌هایی بودن که مثل قبل به قوه‌ی خودشون پابرجا بودن، محوریت اصلی سال بلوا، عشق و مرور گذشته‌ و تاحدی تاریخه و برعکس سمفونی مردگان روی هیچ نکته‌ی دیگه‌ای تاکید نداره. بین این دو کتاب، قطعا اولین انتخابم سمفونی مردگان هست، اما این چیزی از قشنگی سال بلوا کم نمی‌کنه. پیشنهاد می‌کنم موقع خوندن این رمان، دمنوش مورد علاقه‌تونو دم، موزیک بی‌کلام مورد علاقتونو پخش، توی کنج امن و دنج خونتون ریلکس کنید، با قلم آقای معروفی سفر کنید به سنگسر و از لحظه‌لحظه خوندن این کتاب نهایت لذت رو ببرین.