«گفتم من مکافات چه کسی را پس می‌دهم؟ چرا این همه آدم در ذهن من زندگی می‌کنند؟ مگر قرار است بار همه زن‌ها را من به دوش بکشم؟ حتما مردها هم هستند.»

شاید بهتر باشد قبل از نوشتن از داستان کتاب، تفکر حل شده در کتاب را بدانیم. پیش‌تر از رمان پیکر فرهاد معروفی نوشتیم که تقریبا ده سال پس از سال بلوا و به بیان خود معروفی به عنوان ادای دینی به بوف کور هدایت، خلق شد. در یادداشتی که روی پیکر فرهاد نوشته شده است، بیان شده که مسئله معروفی در آن رمان «زن» بوده است. سال بلوا نیز همین طور است و به بهترین شکل سرنوشت تیره و تاریک زنان ایرانی را روایت می‌کند و از حق و حقوق در نطفه خفه شده‌ی آنان صحبت می‌کند. 
اما داستان، ما از زبان «نوشافرین» وارد داستان می‌شویم و شخصیت اصلی زن داستان را در حالی که به دلیل اینکه کتک مفصلی از همسر خود خورده، ناخوش و بیمار گشته است ملاقات می‌کنیم. رفته رفته به همراه خیالات و خاطرات نوشافرین، همراه افسانه شاهدخت و زرگر می‌شویم. که این افسانه در طول رمان، پا به پای داستان نوشافرین و دکتر معصوم پیش می‌رود. ما با خاطرات نوشافرین و معشوقه کوزه‌گر او، حسینا که همیشه بوی خاک می‌دهد آشنا می‌شویم.
کتاب شش فصل دارد که راوی فصل اول آن نوشافرین و فصل بعدی دانای کل است و تا آخر کتاب این دو راوی یک در میان داستان را روایت می‌کنند. و مانند دیگر آثار معروفی از جمله سمفونی مردگان یا پیکر فرهاد، اتفاقات ترتیب درستی ندارند و ما در گذشته و آینده نوشافرین در رفت و آمدیم.
در این میان فصولی که نوشافرین روایت می‌کند را می‌توان بیانگر جایگاه زن در طول تاریخ دانست. زنی که مورد ظلم و ستم قرار گرفته شده و شخصیت و هویت او با «روسپی» خوانده شدنش متلاشی شده است و هیچ ارزش و احترامی ندارد. هیچ حقی ندارد، حق تحصیل ندارد، حق عاشق شدن ندارد. آنچه معروفی به شکلی ملموس بیان می‌کند و جالب توجه است، این است که زن این دوره (دوره پادشاهی رضاخان) در ذهنش تعریفی از زندگی ندارد، او همواره خود را وابسته به مرد می‌داند. مثل نوشافرین که دلش می‌خواست پدرش بود تا نجاتش دهد یا مادرش که بدون همسرش تنها بیرون نمی‌رفت. گویی آن‌ها به لفظ «ضعیفه» بودن باور دارند. برای مثال در این قسمت از کتاب که در زیر نوشته شده است، این وابستگی کاملا مشهود است.
«گفتم: چرا زور می‌گویی، مادر؟ چرا هر وقت جایی می‌روم یکی باید مثل سایه دنبالم باشد؟» مادر یک دستش را به کمرش زد، قدمی جلو آمد: «چه حرف‌ها! کی پدرت اجازه می‌داد ما که زنش بودیم پامان را از خانه بیرون بگذاریم؟ حالا دخترش تک و تنها برود بیرون؟ مگر من می‌گذارم؟»

هرچند تمام مردها داستان، بیانگر مردسالاری جاری در جامعه بوده‌اند و حتی حسینا نیز مستثنی نیست؛ چرا که نوشافرین در کنار حسینا لباس‌های زنانه و ظریف می‌پوشد  تا زنانگی‌اش را حس کند، بر خلاف اینکه معصوم لباس‌های مردانه خود را تن نوشافرین می‌کند. هر چند حفظ این زنانگی به شاعرانه کردن این عاشقانه کمک کرده است اما می‌دانیم که زنانگی در مقابل مفهوم مردانگی است. 
معصوم اما فقط نماد مردسالاری نیست و اگر کمی در شخصیت او عمیق‌تر شویم، درمی‌یابیم که منصور بیش از هر چیزی نماد «سرکوب» است. او نوشافرین را با موزر می‌زند و بعد برای اینکه او را در ذهن همه، از جمله خودش دفن کند و سرکوب کند او را جذامی می‌خواند. او حسینا را نیز جذامی می‌خواند تا کسی سراغش نرود. این‌ها همه روش‌های سرکوب است. 
و اما جدا از بررسی داستان از بعد فمنیستی، (که می‌توان گفت دغدغه اصلی معروفی از به تحریر درآوردن این داستان بوده است.) بگذریم؛ معروفی ایران را در این برهه تاریخی که زمان جنگ جهانی دوم است را نیز به شکلی دقیق و بی‌پروا تصویر کرده است. همه ما می‌دانیم که ایران در جنگ جهانی دوم اعلام بی‌طرفی می‌کند اما روسیه و انگلستان که نفع خود را در بی‌طرفی ایران نمی‎‌بینند، دست بردار نیستند و روزگار تیره و تاری را برای مردم بی‌گناه ایران رقم می‌زنند. معروفی ترس و وحشتی را که به سبب حضور نازی‌ها، تمام خیابان‌ها را مه اندود کرده بود را به ملموس‌ترین شکل تصویر می‌کند. آنچه باعث می‌شود تا قلم معروفی را بی‌پروا بنامیم، شاید همین موضوع است که او واقعیت را به تلخ‌ترین شکلی که واقعا هست به ما نشان می‌دهد و واقعیت این است هیچ قهرمانی قرار نیست مردمان و شخصیت‌های اسیر داستان در آن برهه از تاریخ را نجات دهد و پایان غمناک است. 

          

            دومین کتابی بود که از عباس معروفی می‌خوندم، قبل از این با آیدین و سرمه عاشقی کرده بودم و کلمه بازی‌های آقای معروفی، انگولک کرده بود زخم‌هایی رو که نباید… و حالا، عاشقی‌های حسینا و نوشا. پرش‌های زمانی، توصیفات روان و صحنه‌سازی‌های پر جزئیات، دیالوگ‌های روح‌نواز، شخصیت پردازی‌های لطیف با اسامی دلبربا نکته‌هایی بودن که مثل قبل به قوه‌ی خودشون پابرجا بودن، محوریت اصلی سال بلوا، عشق و مرور گذشته‌ و تاحدی تاریخه و برعکس سمفونی مردگان روی هیچ نکته‌ی دیگه‌ای تاکید نداره. بین این دو کتاب، قطعا اولین انتخابم سمفونی مردگان هست، اما این چیزی از قشنگی سال بلوا کم نمی‌کنه. پیشنهاد می‌کنم موقع خوندن این رمان، دمنوش مورد علاقه‌تونو دم، موزیک بی‌کلام مورد علاقتونو پخش، توی کنج امن و دنج خونتون ریلکس کنید، با قلم آقای معروفی سفر کنید به سنگسر و از لحظه‌لحظه خوندن این کتاب نهایت لذت رو ببرین.
          

            مگر آدم های نخستین چه می کرده اند که گناهشان را می شوییم و بهشان  می گوییم وحشی؟ آدم ها از ترس وحشی می شوند ، از ترس به قدرت رو می آوردند که چرخ آدم های دیگر را از کار بیندازند وگرنه این همه زمین و زراعت و دام و پرنده و نان و آب  هست ، به قدر همه هم هست، اما چرا به حق خودشان قانع نیستند؟چرا هیچ چیز از تاریخ نمی دانند؟ چرا ما این همه در تیره بختی تکرار می شویم؟ این همه جنگ ، این همه آدم برای چیزی کشته شده اند  که آن چیز حالا در دستانشان نیست . دست فرزندانشان هم نیست...پدر می گفت که هر جنگی  به خاطر صلح در می‌گیرد و هر صلحی مقدمه ای است برای جنگ...
          

            سالِ بلوا نوشته‌ی عباس معروفی داستانی بلند است که در هفت[شب] توسط نوشافرین دخترِ سرهنگ نیلوفری و نویسنده روایت می‌شود.
این کتاب سه اسطوره/قربانی دارد: سیاوش، حسین و اسماعیل و از طرف دیگر شخصیتِ نوشا که دلباخته‌ی حسینا‌ی کوزه‌گر و بوی خاکِ دستانش شد. علاقه‌ام به این کتاب بیش از آنکه به خاطر موضوع و نحوه‌ی داستان‌پردازی باشد به خاطر این بود که بخشی از آن مرور خاطراتی نزدیک بود و سر باز کردن زخمی که به غایت دوست می‌داشتمش. فارغ از این حس به خاطر نحوه‌ی روایت (روایت غیرخطی) و به‌هم‌ریختگی تقدم و تأخر وقوعِ رویداد‌ها، نحوه‌ی فضا سازی(برای مثال کارگاهِ تاریک و نمورِ حُسینا) و حس‌آمیزی‌ها(بوی خاکِ دستانِ حسینا) در ما گاه دلهره‌ و آشوب و گاه آرامش و اندوهی ایجاد می‌کرد که درخور و متناسب با داستان و احوالِ نوشا، حسینا و... بود و موجبِ همذات پنداریِ دوچندان با ایشان می‌شد.
عباس معروفی خوب میداند چه چیز را چگونه بیان کند بطوریکه زخم‌های همیشه باز را از پسِ پشتِ خاطرات بیرون بکشد و یا خواننده را به چنان باوری از رخداد برسانه که گویی کتاب را زیسته است و بیشترین اثر را بر مخاطبش بگذارد. 
__________________
بُرِش:
[حسینا گفت:"می‌دانی اولین بوسه‌ی جهان چه‌طور کشف شد؟"
دست‌هایش تا آرنج گِلی بود. گفت که در زمان‌های قدیم زن و مردی پینه‌دوز یک روز به هنگامِ کار، بوسه را کشف کردند. مرد دست‌هایش به کار بود، تکه‌نخی را به دندان کند. به زنش گفت بیا این را از لبِ من بردار و بینداز. زن هم دست‌هاش به سوزن و وصله بود، آمد که نخ را از لب‌های مرد بردارد، دید دستش بند است، گفت چه کار کنم، ناچار با لب برداشت، شیرین بود، ادامه دادند.]
صفحه‌ی ۳۲۸
          

            سال بلوا جزو آن دسته از کتاب هایی است که نمی توانی تمام آنچه را که در 346 صفحه خوانده ای را در بیش از چند جمله برای کسی تعریف کنی. یکی از توانایی های عباس معروفی بیان داستان ها به شیوه ای جالب و باور نکردنی است. طوری که بیشتر از جلب توجه داستان، مهارت او در داستان نویسی و دایره واژگان وسیعش تو را مبهوت می کند. سال بلوا شامل هفت فصل است که چکیده تمام داستان در فصل اول توسط قهرمان داستان (نوشافرین) بیان می شود و در فصل های بعد جزئیات بیشتری به آن ها افزوده می شود. فصل های فرد از زبان نوشافرین و فصل های زوج از زبان سوم شخص بیان می شود. داستان شبیه به افسانه دختر پادشاهی است که عاشق مردی زرگر است اما با پسر وزیر ازدواج می کند. داستان دارای رگه هایی سیاسی است و در اواخر سلطنت رضاشاه و در سنگسر (زادگاه معروفی) اتفاق می افتد. معروفی در این کتاب هم با استفاده از مهارت های  نویسندگی اش، هرج و مرجی خاص و در هم آمیختگی عجیب گذشته،حال، آینده و افسانه و واقعیت مخاطب را با خود همراه می کند.


          

            کتاب‌های آقای معروفی رو گاهی دوست دارم و گاهی ندارم. احساسات و وقایعی که خلی شفاف و قابل لمس بیان می‌شن و جادویی که کتاب ناگزیر به خواننده منتقل می‌کنه برام دوست داشتنی و لذت‌بخشه ولی قهرمان‌های داستان که به شدت مورد ظلم ‌هستند ( مثل حسینا و نوشا)  اذیتم می‌کنه. انگار نویسنده داره بهت دیکته می‌کنه که کی رو دوست داشته باش کی رو نه و پیش از اینکه تو کتاب رو بخونی برای خط فکریت تصمیم‌هارو گرفته. در کل قلم نویسنده زیباست و کتابیه که یک بار یا حتی بیشتر ارزش خوندن داره.
          

            کتاب سال بلوا اثری از آقای عباس معروفی است.
داستان در سال های جنگ جهانی اول  ،خشونت روس ها و درماندگی مردم ایران از هجوم بیگانگان اتفاق می افتد.
این کتاب به خوبی تونسته یک مقطع تاریخی، اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی از ایران رو به نمایش بگذاره.
کتاب در ۷ بخش روایت شده که بخش های فرد را نوش آفرین روایت میکند و بخش های زوج را نویسنده.
در این کتاب مرد سالاری و  رنج و تبعیض زنان در جامعه آن روز به خوبی روایت شده است.
من خودم نسخه چاپی کتاب رو خوندم ولی با توجه به نظرات دیگران، فکر میکنم از شنیدن کتاب صوتی این کتاب با صدای خانم رضوی لذت بیشتری میشه برد .
          

            خب واقعیتش نمیدونم از کجا شروع کنم. 
الان تقریبا دوماهی از گوش دادن به این کتاب میگذره. 
من با صدای خانوم عاطفه رضوی کتاب رو صوتی گوش دادم و متاسفانه مثل بقیه دوستان خود کتاب در دستم نبود.
اما میتونم به جرئت بگم من خیلی لذت بیشتری بردم چون انگار قشنگ داشتم فیلم میدیدم.
توضیحات راجب کتاب رو دوستان دادن حرفی برای من نمیمونه و خود کتاب هم گویا همه چیز هست. 
فقط همین رو بگم که این کتاب یه احساس جدید رو در من به وجود آورد، که تو این بیست و یک سال همچین احساسی رو تو خودم هنوز کشف نکرده بودم. یه حس ناب #زن بودن ...
و دقیقا تو روزهایی میخوندمش که تجربه های جدیدی تو زندگی  برام اتفاق میوفتاد.
هرآنچه که بود بسیار عآلی و دلنشین بود.
ممنون آقای معروفی :)⚘

          

            یک عاشقانه مظلوم 
یک شوربختی به ظاهر پنهان 
یک خاطره تلخ فراموش نشدنی 
یک سال بلوا
          

            اولین باری بود که کتابی از #عباس_معروفی می‌خواندم. 
بدون تعارف اوایل کتاب هم گیج شدم و هم خوشم نیامد. ولی با خودم گفتم بگذار یک فرصت دیگر به کتاب بدهم _شاید هم به خودم_ هر چه جلوتر رفتم بیشتر دستگیرم شد که در داستان چه خبر است.
داستان دختری به نام نوش‌آفرین که در اواخر سلطنت رضا شاه، وقایع شهریور بیست و سال‌های جنگ جهانی دوم اتفاق می‌افتد.
نکته جالب کتاب اینجاست که، کتاب 7 بخش است یک بخش را نوش‌آفرین روایت می‌کند و بخش دیگر را نویسنده. که من را یاد کتاب #من_او #رضا_امیرخانی انداخت.
داستان کتاب درباره‌ی دختری است که عاشق پسری به نام "حسینا"شده است ولی به دلایلی مجبور به ازدواج با شخص دیگری می‌شود. در دل این داستان داستان‌های دیگری هم مطرح می‌شوند که مخاطب را به دنبال خود می‌کشاند. و قسمت جالب دیگر اینجاست که روند داستان همراه با افسانه ها پیش می‌روند. و این همانطور که پشت جلد هم یادآور شده این ترکیب واقعیت با افسانه تبحر نویسنده است.
فضای داستان غمناک است. حکایت از روزگاری دارد که قحطی آمده، کسی با کسی کاری ندارد و هرکس به فکر خودش است، و مهم تر اینکه به زنان اهمیتی داده نمی‌شود. ظلم و کم توجهی به زنان در آن روزگار به خوبی به تصویر کشده شده. توصیفات شرایط و اوضاع بسیار ناب و بکر است.
          

            باز هم یک رمان غیر کلاسیک از عباس معروفی نه به خوبی سمفونی مردگان اما انصافا قابل قبول و گیرا درآمده است.
شبیه سمفونی مردگان همه آدم‌ها خوب هستند و بد بجز قهرمان داستان که بی عیب  و عار است.
باز هم جنبش‌های اجتماعی و چپ‌ساخته اوایل دهه بیست شمسی جان‌مایه خلق یک اثر ماندگار فارسی است.
نمی‌دانم آن دهه واقعا این چنین بوده یا نویسندگان آن چنان روایت کرده‌اند.
          

            سال بلوا کتابی خواندنی و جذاب است که هر لحظه خواننده را با خود به پیش می برد. بعد از پایان داستان فهمیدم که چرا نوشتن این داستان برای جناب معروفی سه سال به طول انجامیده. بیان جزئیاتی بسیار دقیق، پرداخت شخصیت ها، بیان ملایم و غیر مستقیم وقایع تاریخی و سیاسی پایان عهد رضاشاه و سایر موضوعات جامعه شناختی آن عصر از جمله ویژگی های این کتاب به یاد ماندنی است.
این کتاب هفت شب را روایت می کند. راوی شب های زوج نویسنده و روای شب های فرد دختری به نام نوشا است که گاهی وقایع پیش رو را توصیف می کند و گاهی به بیان خاطرات می پردازد. 
رمان سال بلوا، رمانی جذاب و هوشمندانه است که شرایط اجتماعی عصر اعم از محدودیت ها و شرایط تحمیل شده بر زنان، قدرت طلبی مردان و عشق ممنوعه را به زیبایی نشان داده است. 
هم ذات پنداری با کاراکتر نوشا امری گریزناپذیر برای خوانندگان زن است و یا حتی شاید خوانندگان مرد را نیز تحت تاثیر قرار دهد.