«پاگرد» نوشته‌ی محمد حسن شهسواری، نویسنده و روزنامه‌نگار جوان، رمانی است که در پاییز امسال منتشر شده‌است. شهسواری با هدف ساختن الگوی کوچکی از جامعه معاصر، مجموعه ای از آدم‌های امروزی را با ویژگی‌های متفاوت در کنار هم جمع کرده است (روشنفکری که به پوچی رسیده، عاشق سینه چاک دختری از نسل دیروز و مهندسی که در هر کاری سعی و خطا می‌کند) و در فصل‌های متعدد زندگی آنها را با  دو خط سیر عمده پی گرفته‌است. یکی از فصل‌های مربوط به شخصیتی به نام بیژن است که فاصله‌ی 15 تا 32 سالگی، در زمان‌ها و نقش‌های متفاوت ظاهر شده؛ و دیگری، داستان کوچه‌ی بن بستی است که درگیری‌های خیابانی، بیژن و چند شخصیت فرعی دیگر را به آن‌جا کشاند و قرار است همه‌ی خطوط داستانی در همین کوچه‌ی بن بست به هم برسند.

هفته‌نامه‌ی همشهری جوان، شماره‌ی 1، دی 1383.
          

            «اشکال از من است که همیشه به دورها خیره بودم یا از تو که همیشه برای نزدیک‌ترین هدفت می‌جنگیدی؟»


پاگرد، اولین رمانِ آقای نویسنده است. شاید به عنوان رمان اول خوب باشد اما اگر بخواهیم بدون توجه به اولین بودنش به آن دقیق شویم، با اثری کاملا معمولی و حتا کم‌تر از آن روبرو هستیم. شخصیت‌ها در تیپ باقی مانده‌اند و در چندین جای کتاب شاهد شعارزدگی‌هایی هستیم که متاسفانه تاریخ انقضایش گذشته است. شخصیت اصلیِ داستان هم اغراق‌شده توصیف می‌شود و البته خام می‌ماند.
پاگرد که اسم داستان را یدک می‌کشد، در خانه‌ای قدیمی حوالی دانشگاه تهران است و محل جمع‌شدن اتفاقی عده‌ای جوان در هنگام ماجرای کوی دانشگاه است. این خانه و پاگردش یک ظرفیتِ از دست‌رفته است. موقعیت و مکانی که می‌توانست شخصیت پیدا کند و نکرده است.
پاگرد بیشتر از آن که یک رمان باشد، یک بیانیهٔ غلوشدهٔ سیاسی است که پشت یک شبهِ‌داستانِ  مُقطع، پنهان شده است.
بخوانیمش؟ نمی‌دانم.