حتی کسایی که خیلی اهل کتاب تاریخی نیستن هم میتونن از خوندنش لذت ببرن
        

          از دیدگاه داستانی بد نبود اما از دیدگاه تاریخی...
رخدادهایی که به تصویر کشیده شده بود با تاریخ و یافته‌هایی مانند رویدادنامه‌های بابلی، سنگ آرامگاه گاو  آپیس، تندیس اوجاهورسنه و... همخوانی نداشت. البته من نمی‌دونم چقدر میشه این رو ایراد ابرس قرن نوزدهمی دونست. احتمالا اون زمان منابع ابرس فقط به تاریخ هرودوت و بقیه‌ی نویسنده‌هایی که از روی دست هرودوت نوشته بودن خلاصه می‌شده. برای همین هم هست که دو ستاره بهش میدم. سه تا هم کم می‌کنم چون مخاطب اگر اطلاعات و یافته‌های جدید رو داشته باشه فقط حرص می‌خوره ( باور کنید حرص می‌خوره. تجربه دارم که میگم).  😊
بد نیست اینجا کمی هم درباره‌ی این یافته‌های تازه صحبت کنیم تا بهتر روشن کنم که مشکلم با رمان‌هایی که از روی تاریخ هرودوت نوشته میشن چیه.
هرودوت می‌نویسه که کمبوجیه گاو آپیس، که گاو مقدس مصری بوده، رو می‌کشه. نیایشگاه‌های مصر و آرامگاه فرعون آمازیس رو غارت می‌کنه و مومیایی او رو می‌سوزونه. کلا تو تاریخ هرودوت، کمبوجیه چهره‌ی یک مهاجم رو داره. 
اما یافته‌های باستان‌شناسی (منابع دست اول) تصویر متفاوتی ارائه میدن. 
در سرزمین مردگان مصر (قسمتی که آرامگاه‌هاشون رو می‌ساختند) گورستانی برای گاو‌های آپیس وجود داره و هر کدوم از این گاوها سنگ قبری دارن که تاریخ تولد و مرگشون روی اون نوشته شده. وقتی در این گورستان جست‌وجو کنیم می‌بینیم که فقط تاریخ سنگ آرامگاه یکی از این‌ها به روزگار کمبوجیه می‌خوره اما نکته اینجاست که وقتی این گاو مرده (قطعا به مرگ طبیعی) کمبوجیه اصلا در مصر حضور نداشته. روی سنگ آرامگاه هم از کمبوجیه به عنوان فرعون مصر و پسر خدایان تقدیر شده و اعلام کردند که سنگ آرامگاه هدیه‌ی این شاه هخامنشیه. به نظر می‌رسه که این گاو در زمان پسامتیک (یعنی فرعون پیش از کمبوجیه) مرده و تا مومیایی گاو و آرامگاهش آماده بشه، کمبوجیه مصر رو فتح کرده بوده. پس دفن گاو در دوره‌ی کمبوجیه بوده و مرگش در دوره‌ی پسامتیک.
از طرفی، تندیس اوجاهورسنه (اوجاهورسنت) رو داریم که یکی از مهم‌ترین اسناد مصری درباره‌ی حضور هخامنشیان در این کشور و فتح مصر به دست کمبوجیه است. اوجاهورسنه دریاسالار، پزشک و فرماندار شهر سائیس بوده که بعد از فتح مصر توسط کمبوجیه، شاه رو با آیین‌های مصر آشنا می‌کنه و یه جورایی مشاور کمبوجیه در امور مصر میشه. از این جناب اوجاهورسنه یک تندیس به جا مونده که تمام اقدامات کمبوجیه رو شرح داده. او می‌نویسه که کمبوجیه به خدایان مصری احترام گذاشته. بهشون قربانی تقدیم کرده. لباس مصری پوشیده و به سبک مصریان تاج بر سر گذاشته. وقتی که کمبوجیه از مصر راهی فتح کوش میشه، مردم به رهبری کاهنان و پسامتیک (فرعون برکنار شده) شورش می‌کنن و تو همین شورشه که بعضی نیایشگاه‌ها و مقبره‌ی فراعنه ویران میشه. البته اوجاهورسنه موفق میشه شورش رو سرکوب و پسامتیک رو دستگیر کنه. به نظر می‌رسه که دلیل این شورش هم نارضایتی کاهنان بوده چون کمبوجیه جلوی مخارج اضافی ( و به عبارتی دزدی و مفتخوری کاهنان از طریق معابد) رو گرفته بوده. 
با این حساب، هرودوت چرا اون‌ها رو نوشته؟!
نظر اول اینه که دوست داشته داستان‌سرایی کنه. ضرب‌المثلی در فرهنگ یونانی بوده که می‌گفته پسران مردان بزرگ دیوانه میشن. پس از نظر هرودوت، کمبوجیه پسر کورش بزرگ و خشیارشا پسر داریوش بزرگ باید دیوانه می‌بودن.
نظر دوم هم میگه که احتمالا هرودوت فقط به منابع کاهنان مصری دسترسی داشته. پس همون چیزهایی رو منعکس کرده که کاهنان ناراضی از کمبوجیه نوشتند.

و تمام!
        

          با خوندن این کتاب به ایرانی بودنتون افتخار میکنید