کتاب درخشانی بود و آن زمان که خواندمش، سر شوق آمدم و البته کمی از ترجمه و ویراستاری‌اش اذیت شدم.
        

          "سه کارکرد چاقو" نوشته دیوید ممت با موضوع درام است. کتابی خواندنی. کافی است به بخش از نوشته این نویسنده توجه کنیم آنجا که یک مسابقه فوتبال تمام عیار را به مثابه ساختار یک درام سه پرده‌ای می‌خواند:   
"مسابقه فوتبال تمام عیار 
حالت مطلوب ما از یک مسابقه فوتبال تمام عیار چیست؟
اینکه تیم‌مان بازی را در اختیار بگیرد و از همان لحظه اول حریف را لت و پار کند  دست آخر با نتیجه‌ای کاملا یک طرفه پیروز از میدان خارج شود؟
نه. حالت مطلوب مانبردی پایاپای است که فراز و فرودهایی لذت بخش داشته باشد، اما با این همه درنهایت به بردی رضایت بخش و گریزناپذیر بینجامد.
درواقع ما طالب یک ساختار سه پرده‌ای هستیم:
در پرده اول، تیممان بازی را در اختیار می‌گیرد و بر حریفش برتری دارد و ما طرفداران، غرق در غرور می‌شویم. اما قبل از آنکه این غرور به نخوت تبدیل شود، اتفاق جدیدی رخ می‌دهد: تیم ما مرتکب یک لغزش می‌شود. حریف روحیه گرفته و با قدرت و خلاقیتی که انتظارش نمی‌رفت جلو می‌کشد. تیم ما تضعیف شده و در لاک دفاعی فرو می‌رود.
در پرده دوم این مسابقه تمام عیار، تیم ما سراسیمه و آشفته، انسجام، استراتژی و تمام آنچه عامل برتری‌اش بوده را به کل از یاد می‌برد و بیشتر و بیشتر در باتلاق یأس فرو می‌رود. هرچه می‌زند به در بسته می‌خورد و درست در لحظه‌ای که فکر می‌کنیم ممکن است ورق برگردد، یک پنالتی یا تصمیم اشتباه هرچه را رشته‌ایم پنبه می‌کند وعقب می.افتیم. چه چیزی بدتر از این؟
اما صبر کنید: درست لحظه‌ای که به نظر می‌رسد همه چیز به کل از دست رفته، از جایی که کسی فکرش را نمی‌کرد، کمک سر می‌رسد (پرده سوم). بازیکنی که پیشتر کسی رویش حساب نمی‌کرد با یک دفع توپ عالی، یک تکل یا یک ضدحمله، کورسویی توجه داشته باشید که کورسویی) از امید پیروزی را زنده می‌کند.
بله، تنها کورسویی از امید، اما همین کورسو کافی است تا دوباره تیم را به راه بیندازد و حداعلای توانایی‌اش را به عرصه ظهور برساند. درواقع تیم دوباره تیم می‌شود. امتیازات را جبران می‌کند و حتی، به شکل شگفت‌انگیزی، طوری بازی میکند که پیش می افتد.
اماگل پذیرفته نیست.
 سرنوشت، یا یک کمک داور یا یک داور لجباز، احمق یا نابکار دوباره وضعیت را به حالت قبل باز می‌گرداند.
اما ببینید: درس‌های پرده دوم بر تیم ما بی‌اثر نبوده است. شاید یکی بگوید الان دیگر دیر است، چیزی به پایان بازی نمانده، قهرمان‌های ما نا ندارند. با وجود این آنها برای آخرین بار، برای آخرین مبارزه به هر قیمتی سرپا می‌ایستند. آیا پیروز خواهند شد؟ در این چند ثانیه باقی مانده می‌توانند بر حریف چیره شوند؟
چیزی تا پیروزی نمانده است. در آخرین ثانیه‌های بازی نتیجه به آن يکه دلاور وابسته است، آن سردار، آن قهرمان، آن که در لحظه آخر تمام امید ما به ساق‌های او بسته شده، حمله آخر، دریبل، پاس، شوت - بله. گل.
اما صبر کنید: آن دلاوری که برای این وظیفه خطیر انتخاب کرده‌ایم، آن قهرمان، مصدوم است. و کسی روی نیمکت نیست جز یک جوان تازه کار. و غیره وغیره و غیره.
در این استعاره میبینیم که نه تنها این مسابقه چکیده‌ای از درام است، بلکه هر پرده مسابقه (فراموش نشود منظورمان مسابقه تمام عیار است.) چکیده کل مسابقه است (طبق الگوی: «بله! نه! اما صبر کنید ...!») همان طور که هر پرده نمایش چکیده کل نمایش است. از این‌رو، شاید مسابقه فوتبال نمونه‌ای از نظریه مونتاژ آیزنشتاین باشد: ایده نمای الف با ایده نمای ب درهم می‌آمیزد تا به ما ایده سومی دهد که خود خشت‌های تقلیل ناپذیر ساختمانی است که نمایش روی آن بنا خواهد شد.
دفاع تیم الف و حمله تیم ب در بازی در هم می‌آمیزند و پس از آن توپ در متفاوت از پیش قرار خواهد داشت. برای موقعیت جدید توپ، (که اگر  قبلی هم باشد، با گذر زمان در موقعیت جدیدی است) ما تماشاچیان یک فلسفی را درونی می‌کنیم / به نحو شهودی درک میکنیم / خلق می‌کنیم می‌سازیم.
در حقیقت ما روند مسابقه را دقیقا مانند یک درام، یک نمایش، توجیه عقلانی کرده، عینیت بخشیده و شخصی می‌کنیم. چراکه درنهایت مسابقه درامی است که معنایی متناسب با زندگی‌های ما دارد. وگرنه اصلا چرا آن را تماشا می‌کنیم؟
مسابقه لذت بخش است، مثل موسیقی، مثل سیاست و مثل تئاتر. چون قابلیت ما در سنتز عقلانی - یعنی همان توانایی ما در یادگیری یک درس که سازوکار بقایمان است را به کار انداخته، به آن لذت بخشیده و جانی تازه می‌دمد.
این بازی را، فارغ از آنچه در آن اتفاق می‌افتد، ما از ظن خود درک می‌کنیم (مثلا اگر در آن حس وحال فلسفی‌مان باشیم از حرکت ابرها هم می توانیم لذت مشابهی ببریم.) چون ناگزیریم، چون طبیعت ما این است. این فرایند از یک سو، شاید به خاطر چیزی که درک کرده‌ایم، می‌تواند از ما موجودات بهتری بسازد و جهان را جهان بهتری کند و از سوی دیگر با برانگیختن قابلیت ما در سنتز می‌تواند باعث تسکین‌مان شود (یا حتی ما را به خشم بیاورد و تباه سازد. همان طور که یک بچه گربه دوست داشتنی وقتی با یک کلاف کاموا بازی می‌کند خوشحال است چون شکنجه را مشق می‌کند، همان طور که اعضای یک انجمن میهن پرستی خوشحال هستند چراکه جنگ را تمرین می کنند، هرچند شکل رشد نیافته و ناقص آن را. 
درنهایت، ندیدن زندگی به سان نمایشی که ما خود قهرمانش هستیم آسان نیست - واین کشمکش رسالت بزرگ دین است که پیش از هبوط انسان درام بخشی از آن بود."

دیوید ممت. سه کاربرد چاقو .صص۲۲-۲۴
        

          تجربه ی جالب، درمورد سبک نمایشنامه ها. با جملات آموزنده و گاه درست و گاه نادرست . شاید نشات گرفته از ترجمه ی کمی ضعیف . "شخصیت منفی در جهان مادی وجود خارجی ندارد،شخصیت منفی دشمن افکار خود ماست " بنظرم مقصود نویسنده ساخته افکار خود ماست در واقع بوده اما بهرحال جمله ی قشنگی بود از این کتاب که برداشتم. به درد بچهای تئاتر و هنر بیشتر میخوره ، برای من ارزش یکبار خوندن رو داشت.
        

          به نام او

🔹️همیشه دوست داشته‌ام حرفهای آفرینندگان آثار هنری و ادبی را بشنوم و یا بخوانم، دقت بفرمایید حرفهای آن‌ها را، نه نظریه‌ها و تزهای پژوهشیشان را. زمانی که یک نویسنده، شاعر بلند بلند فکر می‌کند و از هردری سخن می‌گوید به واقع دارد بن‌مایه‌های به فعلیت رسیده در آثار پیشین و یا هنوز به فعلیت نرسیده را بر زبان می‌آورد و این حرفها حاوی نکات بسیار مهمی است شاید هم‌ارز خود آثار آنها. در واقع این حرفها آثار بالقوه آنها هستند که در آثارشان بالفعل می‌شود. خواندن این جنس کتابها بسیار لذت‌بخش و آموزنده است.

🔸️به تازگی کتابی خواندم از «دیوید ممت» نمایشنامه‌نویس امریکایی که در دسته‌ای که در بالا به آن اشاره شد، قرار می‌گیرد:  «سه کاربرد چاقو»
کتاب از سه فصل تشکیل می‌شود و نکاتی در باب طبیعت و درام است و به ظاهر مخاطبش نمایشنامه‌نویسان هستند ولی چنین نیست چرا که نه کتاب ساختار یک کتاب علمی را دارد و نه مخصوص یک قشر خاص نوشته شده است. ممت در این کتاب بلند بلند فکر کرده است.

🔸️می‌خواهم در ادامه بخش‌هایی از کتاب را بیاورم تا عیار کار دستتان بیاید. این کتاب کم‌حجم را #نشر_بیدگل منتشر کرده است.

《من قبلاً، می‌گفتم نویسنده خوب چیزهایی که دیگران نگه می‌دارند را دور می‌اندازد. اما به معیار بهتری رسیده‌ام: نویسنده خوب چیزهایی را که دیگران دور می‌اندازند را نگه می‌دارد.》

《با پیشروی فرهنگ جهانی غربی‌آمریکایی ما به سمت سرنوشت آشکار، می‌بینیم که سواد، گفت‌وگو و تحصیلات روندی نزولی و فرسایشی به خود گرفته‌اند، درست همان‌گونه که در یک حکومت توتالیتار.
آلمانی‌ها به نامِ حق حاکمیت بر سرنوشت نازیسم را به وجود آوردند و سلطه آنها را پذیرفتند. ما به نام اطلاعات جهل و بی‌سوادی را می‌آفرینیم و می‌پذیریم.》

《خاطرم هست که در مدرسه می‌گفتند هنر در وفور نعمت شکوفا می‌شود. وفور نعمت به فرهنگ و فرد اجازه می‌دهد تا بر مشکلات معیشتی غلبه کند و در واقع امکانات اضافه برسازمانی نیز در اختیارش قرار می‌دهد تا با آن به آفرینش هنری دست زند. با این حال، به نظر من عکس این قضیه درست است. در زندگی فرد، یا در زندگی اجتماع یا فرهنگ، هنر در دوران مبارزه شکوفا می‌شود و در دوران فراوانی ناپدید.》

《یک نمایشنامه درباره چیزهای خوبی نیست که برای آدم‌های خوب اتفاق می‌افتد. یک نمایشنامه بیشتر درباره پیشامدهای تحمل‌ناپذیری است که برای آدم‌هایی اتفاق می‌افتد که به اندازه ما خوب یا بدند.》
        

          اینطور بود که انگار در جوار استاد نشستیم