تجربه مدرنیته

تجربه مدرنیته

تجربه مدرنیته

مارشال برمن و 1 نفر دیگر
4.3
14 نفر |
5 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

5

خوانده‌ام

15

خواهم خواند

24

این کتاب ازخلال شمای از انواع و انحای قرائت پیش می رود و بسط می یابد:قرائت متونی چون فاوست گوته،مانیفست کمونیست،یاداشت های زیر زمینی،وبسیاری دیگر،ولی در عین حال می کوشم محیط های جغرافیایی و اجتماعی را نیز قرائت کنم.محیط هایی چون شهرهای کوچک،محوطه ی ساخت و سازهای بزرگ،سدها،بلوارهای پاریسی ،تفرجگاههای پترزبورگ،بزرگرزاههای نیویورک ؛وبالاخره قرائت زندگی آدمیان خیالی و واقعی،از دوره ی گوته گرفته تا عصر مارکس و بودلر ودر نهایت،دوره و زمانه خوئمان. مدرن بودن یعنی زیستن یک زندگی سرشار از معما و تناقض. مدرن بودن یعنی اسیر شدن در چنگ سازمان های بوروکراتیک عظیمی که قادر به کنترل و غالبا قادر به تخریب همه ی اجتماعات ،ارزش ها و جانها هستند؛وبااین همه دست بسته نبودن در پیگیری عزم راسخ خویش برای مقابله بااین نیروها ،جنگیدن به قصد تغییر جهان این نیروها و تصاحب آن برای خومان. برای مدرن بودن باید هم انقلابی و هم محافظه کار بود:مهیای تحقق امکانات جدید در عرصه تجربه و حادثه و ماجرا،هراسان از آن اعما نیهلیستی که فرجام بسیاری از ماجراجوی های مدرن است.و مشتاق و جویای آفرینش ودر آویختن به امری واقعی ،آن هم درست در زمانی که همه چیز دود می شود و به هوا می رود. این کتاب می کوشد غنای معنوی فرهنگ مدرنیستی را برای مردان و زنان کوچه و بازار و همه ی انسان های مدرن احیا کند. ونشان دهد چگونه برای همه ما .مدرنیسم همان رئالیسم است.

لیست‌های مرتبط به تجربه مدرنیته

دکتر فاستوسفاوست (تراژدی، بخش اول و دوم)فاوست

مطالعات فاوست

8 کتاب

فاوست تراژدی مدرن است که در آن انسان در یک سفر اودیسه وار از قرون وسطی گذر کرده و به عصر جدید می‌رسد. فاوست اثری نیست که تنها یک بار روزنامه‌وار خوانده شود. مطمئن باشید که روخوانی فاوست -یعنی مثلا آن گونه که جوجو مویز را روخوانی می‌کنید- بالاخص در پرده دوم ملولتان خواهد کرد و به این نتیجه می‌رسید که کتاب را نصفه رها کنید. قبل از شروعش بدانید که با اثری سنگین مواجهید سرشار از ادبیات، هنر، فلسفه، اسطوره شناسی و ... . با حوصله باید بخوانید و برای فهمش دائما بین کتاب‌های مختلف در رفت و آمد باشید. لیست حاضر سیر پیشنهادی است که برای خواندن تراژدی فاوست ارائه می‌شود. اسمش را مانند دو لیست پیشین «خوانش ...» نگذاشتم چرا که فاوست خوانی از «خوانش» فراتر رفته و به «مطالعات یا studies» می‌رسد. . رعایت چند نکته در ترتیب لیست لازم است: 1- خود متن فاوست به شعر است. جناب آقای جوزی سعی کرده متن را به شعر باز گرداند اما به نظر من موفق نبوده و تنها متن بدون علت غامض شده. از این جهت ترجمه آقای حدادی بهتر است. منتهی آقای جوزی جهت تشریح متن پانوشت‌های بسیار بسیار مفیدی آورده. پس متن را از ترجمه آقای حدادی بخوانید و پانویس‌ها را از جوزی دنبال کنید. 2- کتاب «پرده در پرده» را همزمان کنار دست داشته باشید و سعی کنید یکبار پیش از شروع یک پرده یا پس از آن حتما شرح پرده حاضر را از این کتاب مطالعه کنید. 3- کتاب لوکاچ سنگین است. خود لوکاچ ادبیات سنگینی دارد و ترجمه آقای مهرگان هم بدترش کرده. می‌توانید از آن صرف نظر کنید ولی به جایش فصل مروبط به فاوستِ کتاب برمن را با دقت بیشتری بخوانید. ۳- در انتهای لیست دو رمان آورده شده از توماس مان و پسرش که همانطور که از نامشان پیداست به تراژدی فاوست ارتباط دارند. اما اگر حوصله‌اش را نداشتید، نخوانید. . در تلگرام کانالی تاسیس کردم با عنوان https://t.me/Faust_studies که هر چیز به درد بخور درباره فاوست به پستم بخورد آنجا بارگزاری خواهم کرد. این لیست را هم در صورت برخورد با اثر جدید حتما بروز رسانی می‌کنم. اگر این لیست و مطالبش به دردتان خورد لطفا برایم دعا کنید.

28

یادداشت‌های مرتبط به تجربه مدرنیته

          تجربه مدرنیته بین سالهای 1971 تا 1981 توسط نویسنده ای امریکایی به نام مارشال برمن نوشته شده است. شاید مهمترین نکته ی کتاب را بتوان در عنوان آن یافت که به واقع تجربه ای از مدرنیته را در قالب کلمات آورده است: هر آن چه سخت و استوار است دود می شود و به هوا میرود. مولف در طول کتاب آگاهانه در حال انتقال تجربه ای به مخاطبین است. تجربه ای از مدرنیته بواسطه درکی قرن نوزدهمی از آن. 
 کتاب با یک پیش فرض در مقدمه آغاز می شود. نویسنده معتقد است بر خلاف امروز (دهه هفتاد میلادی در قرن بیستم) که موافقان و مخالفان مدرنیته در دو سر طیف قرار دارند، در قرن نوزدهم اندیشمندان به تعبیر خود برمن می توانستند «به طور همزمان طرفدار پرشور و خصم زندگی مدرن باشند و در همین نوع تفکر سرچشمه قدرت خلاق»باشند. در واقع برمن نگاه قرن نوزدهمی به مدرنیته را به نگاه «پخ و ناقص» قرن بیستمی ترجیح میدهد و از این طریق وارد زیست و محیط زندگی اندیشمندان آن قرن می شود و به خصوص به توصیف مدرنیته ی پاریسی لندنی و پطرزپورگی می پردازد.
در سه فصل اول  کتاب از خلال سطور و حتی ناگفته های گوته در فاوست، مارکس در  مانیفست و اشعار بودلر مسئله مدرنیته را برای مخاطب به تجربه در می آورد. 
در فصل چهارم برمن وارد پطرزبورگ و روسیه می شود و تلاش می کند این جامعه را به عنوان مدرنیسم توسعه نیافته از خلال آثار پوشکین گوگول داستایوسکی ماندلشتام و... مورد واکاوی و تجربه قرار دهد. اما برخلاف فصول پیشین کتاب، این فصل به دلیل حشو و اطناب سرزندگی لازم را ندارد.
در نهایت نیز با تجربه شخصی و قرن بیستمی مولف امریکایی از مدرنیته مواجه می شویم یعنی نیویورک و توسعه ی بزرگراه ها در برابر بلوارها و خیابان ها که نوعی مدرنیزاسیون عاری از مدرنیته است.
        

0

          تجربۀ مدرنیته، کتابیه که دوران مدرن رو در قالب کشمکش و دیالکتیک بین مدرنیزاسیون و مدرنیسم به‌شکل پخته و بی‌نقصی بررسی می‌کنه. مارشال برمن ابتدا ما رو در دو فصل اول، با کمک‌گیری، اشاره و استناد به فاوستِ گوته و نوشته‌های مارکس (به‌خصوص مانیفست کمونیست)، با پایه‌های مدرنیزاسیون و مدرنیسم و دیالکتیکشون آشنا می‌کنه؛ بعد راهنمایی‌مون می‌کنه به خیابان‌های مکادام پاریس و درمورد هوسمان و بودلر توضیح می‌ده. از پاریس هم به سن پترزبورگ می‌ریم و با کشمکش‌های میان «کارمند» و «افسر» آشنا می‌شیم. بعد از اقامتی طولانی در سن پترزبورگ، در آخر به نیویورک می‌ریم و با غولی به‌نام رابرت موزز روبه‌رو می‌شیم. سفرمون رو هم با گلایه‌های پست‌مدرنیستی دربارۀ این‌که «دورۀ مدرن کی به پایان خواهد رسید؟» تموم می‌کنیم.

کتاب نثر و روایت بی‌نظیری داره. به‌لطف نثر پرشور برمن می‌تونیم به‌راحتی فضای شهرهایی که در این کتاب از خیابان‌هاشون می‌گذریم رو درک کنیم. تجربۀ مدرنیته کتاب غنی و پُری هستش؛ بررسی همه‌جانبه‌اش من رو به موضوعات و فیلدهای جدیدی مثل طراحی شهری و معماری علاقه‌مند کرد و باعث شد جدی‌تر بهشون نگاه کنم. یکی از بهترین کتاب‌هاییه که تا حالا خوندم و قطعاً بعدها قراره بهش برگردم.
        

1

          این نوشته خام است و چندان درباره‌ی خود این کتاب نیست، اما چه منتشرش کنم و چه نکنم، بهتر از این نخواهم نوشت. همین‌طوری که هست منتشرش می‌کنم که حس کرده باشم کار مفیدی انجام داده‌ام. 
این کتاب درباره‌ی مدرنیته است. برخلاف آنچه تابه‌حال خوانده‌ام، ضد مدرنیته نیست، اما برخلاف آنچه تحت بمباران تبلیغاتی‌اش هستیم، ضد تصویر بی‌غل‌وغش از مدرنیته -یا آن‌طور که نویسنده می‌گوید تصویری «پاستورال» از مدرنیته- است. نه به وادی ارتجاع برمی‌گردد -که این برای من که علاقه‌مندی زیادی به محافظه‌کاری داشته‌ام خیلی حائز اهمیت بود- و نه مبهوت عظمت دستاوردهای تکنولوژیکی مدرنیته می‌شود. و برای این کار «خانه را در آتشفشان بنا می‌کند.» او از تخریب مدرنیته می‌گوید، اما از سازندگی‌اش هم می‌گوید و این چیزی است که در بسیاری از نوشته‌ها در باب مدرنیته غایب است.
نویسنده گویا مارکسیست است. بنای استدلالاتش بر دیالکتیک است و برای همین به زیبایی هرچه تمام‌تر توصیفات متناقض‌نمایی ارائه می‌دهد که از همه‌ی توضیحات نامتناقض برای فهم دنیای ما موفق‌تر است. مثلاً همان صفحه‌ی ابتدایی چنین می‌گوید: «می‌توان گفت که مدرنیته کل نوع بشر را وحدت می‌بخشد. اما... وحدتی مبتنی بر تفرقه»
برای من این کتاب یادآور نوشته‌های آوینی بود. شاید حتی مثل ابن‌سینا که گفته بود کتابی را چهل بار خواندم و نفهمیدم تا اینکه کتاب دیگری خواندم و ناگهان کتاب اول را فهمیدم، کتاب فهم مدرنیته هم برای من واضح‌کننده‌ی حرف‌های آوینی بود. من در جوانی، شاید در بیست‌سالگی یا حتی کمتر، جذب نوشته‌های آوینی شدم. شاید اینکه کتاب‌های او در خانه موجود بود علت اصلی بود. اما با اینکه کتاب‌های مطهری و شریعتی هم موجود بود، هیچ‌وقت جذب نوشته‌های آن‌ها نشدم. غنای ادبی و کلام مطنطن آوینی روحم را افسون می‌کرد، اما درک معنای آن‌ها کار آسانی نبود. آوینی جای خوبی برای شروع نبود.
بعد از بیست سال، چیز زیادی از آوینی به یاد ندارم، اما تلاش او را برای معنویت‌بخشیدن به جهان مدرن به یاد می‌آورم. و کتاب مارشال برمن، یعنی همین کتاب «فهم مدرنیته: هر آنچه سخت و استوار است دود می‌شود و به هوا می‌رود» ضد معنویت‌بخشی است. آوینی برای پیش‌رفتن نیاز به معنویت داشت و بلکه جستجو برای معنویت او را به ضدیت با مدرنیته می‌کشاند. مارشال برمن مدرن و مدافع مدرنیته است. او در عین حال که تصویری پاستورال ارائه نمی‌دهد، به دام محافظه‌کاری هم نمی‌افتد. هنر او در همین جا است. او از تخریب مدرنیته می‌گوید، اما از سازندگی‌اش هم می‌گوید و این چیزی است که در بسیاری از نوشته‌ها در باب مدرنیته غایب است.
کتاب خوب تخیل آدمی را به کار می‌اندازد. موقع خواندن کتاب، بیش از آنکه حواسم در پی فهم جملات کتاب باشد، ذهنم به تصویرسازی از امکانات آینده‌ی ما می‌پرداخت. همزمان با جنگ غزه، به این فکر می‌کردم که چطور موشک‌های یمن عصری جدید و پایان سرمایه‌داری را رقم می‌زنند. چطور این کاخ عظیم امپریالیسم به مویی بند بود. امنیت دریاها به توافق دولت‌ها بستگی دارد. و ما چرا باید در بند دولت‌ها بمانیم؟ دولت مرحله‌ای از مدرنیته بود، اما الان دیگر نیازی به آن نیست. 
مارشال برمن تصویری فردگرایانه از مارکس ارائه می‌دهد. عصر آینده عصری است بدون دولت‌های استعمارگر، چون افراد جلوی تجارت عمده و ارزان و آسان این دولت‌ها را خواهند گرفت. در دیالکتیک مدرنیته، تکنولوژی فردگرایانه چنان قدرتمند شده است که افرادی اندک می‌توانند پایه‌های کل تمدن غرب را فرو بریزند. 
برای مقابله با غرب نمی‌توانیم به مدیتةالنبی برگردیم. نمی‌توانیم منتظر ظهور بمانیم. نمی‌توانیم خود را در عصر کالی‌یوگا تصور کنیم. شاید در تصاویر پاستورالی که برای خود می‌سازیم بتوانیم، اما برای مقابله با غرب باید مدرن شویم. باید تخریب‌گری مدرنیته را بپذیریم و سازندگی‌اش را در آغوش بگیریم. عصر دولت مدرن سرآمده. فردگرایی به کمالی رسیده که می‌تواند دولت مدرن را کنار بزند. نباید از تخریب آن ترسید. دولت مدرن غربی به اوج و حضیض خود رسیده است. شاید ما هنوز نیازمندی دولت بزرگ باشیم، اما غرب و دنیا نیازمند دولت‌های غربی نیست. آن‌ها تلاش می‌کنند ما را به عصر فئودالیسم برگردانند. عصر ارزش‌های ثابت و نامتزلزل. عصر کاست‌های مجزا. کارمندهایی که خوشحال‌اند از اینکه جایگاه‌شان در نظام اداری غربی به رسمیت شناخته می‌شود یا ناراحت از اینکه چرا ارباب به‌اندازه‌ی کافی به آن‌ها رسیدگی نمی‌کند. اما ما نوکر و ارباب کس دیگری نخواهیم بود. تمام عمر در تلاش برای فهم جایگاه خودمان و ارزش‌های خودمان جهد می‌کنیم و ناامید می‌شویم، اما می‌دانیم که «هر آنچه سخت و استوار است دود می‌شود و به هوا می‌رود.» 
        

9