یادداشت سمی

        به نظرم فقط زولاست که میتونه شرایط سخت رو به بهترین نحو روایت کنه و به تصویر بکشه. چون فضاسازیش عالیه. کتاب روایتی از شکست فرانسه در برابر ارتش آلمان و جنگ با دولت پروس است. داستان سربازها، ستوان‌ها، سرهنگ‌ها و ... همسران و معشوقه‌های آن‌ها. روایتی از بی نظمی نظام فرانسه که مطابق با سلیقه‌های شخصی وارد جنگ با آلمان شدند که در جای جای کتاب این مسئله کاملا مشهوده. پراکندگی و عدم هماهنگی این ارتش که به آشفتگی تمام شخصیت‌های داستان دامن میزنه. قسمت‌های جدایی سربازان از همسران و معشوقه‌هاشون و مرگ آنها خیلی دردناک و غم‌انگیز بود. شخصیت اصلی داستان ژان ماکار است که شخصیت اصلی یک رمان دیگه از زولا به نام "زمین" هم بوده که در آن از جنگ ایتالیا بازگشته و دوباره در رمان شکست بعد از ازدواجش راهی میدان جنگ می‌شود.