یادداشت زهرا دشتی

        در آستانه‌ی سقوط 
مروری بر رمان «پرتگاه پشت پاشنه» 

رمان پرتگاه پشت پاشنه نوشته‌ی مجید اسطیری، بر اساس زندگی شهید عبدالبصیر جعفری (معروف به علی بلوچ)، یکی از رزمندگان تیپ فاطمیون نگاشته شده است. کتاب داستان زندگی مردی را روایت می‌کند که از کودکی در افغانستان آغاز می‌شود، از مهاجرت به ایران و کارگری در شهرهایی چون مشهد، اصفهان و قم عبور می‌کند و نهایتاً در سوریه و در راه آرمان‌هایش به پایان می‌رسد؛ اما نه پایانی بسته، بلکه سرآغاز یک روایت ماندگار.
آنچه این کتاب را از بسیاری از آثار مشابه متمایز می‌کند، پرداختن به سیر تحول شخصیتی قهرمان داستان است. شهید جعفری تنها یک نماد مقدس نیست؛ بلکه انسانی است از دل واقعیت، که طعم گناه، سقوط، اعتیاد و لغزش را چشیده، اما برخلاف بسیاری، در همانجا نمانده است. او برخاسته، جنگیده و ساخته شده است. همین نمایش صادقانه، یکی از مهم‌ترین نقاط قوت کتاب است: این‌که نشان می‌دهد «قهرمانان زاده نمی‌شوند، بلکه ساخته می‌شوند».
مجید اسطیری تلاش کرده است با فرمی غیرخطی و زبانی ساده، دوره‌های مختلف زندگی عبدالبصیر را به‌صورت موازی روایت کند؛ از روزهای تلخ کودکی و غربت تا عاشق شدن، ازدواج، لغزش، توبه و در نهایت شهادت. با این حال، هرچند کتاب از نظر محتوایی بسیار ارزشمند و انسانی است، از نظر فرمی انتقاداتی نیز به آن وارد است. در برخی بخش‌ها، به‌ویژه در نیمه‌ی اول، نویسنده از جملات و تأملات فلسفی درباره‌ی زندگی استفاده کرده که با بافت رمان همخوانی ندارد. چنین سبک نگارشی بیشتر به مقاله یا یادداشت شخصی شباهت دارد و در یک رمان ممکن است برای خواننده آزاردهنده یا غیرضروری به نظر برسد.
همچنین گاه سبک قلم و لحن نویسنده در بخش‌های مختلف دچار نوسان می‌شود که برای خواننده حساس، ثبات روایی را مخدوش می‌کند. اگرچه داستان شهید جعفری به‌تنهایی آن‌قدر قدرتمند هست که مخاطب را با خود همراه کند، اما از نظر فنی، کتاب می‌توانست پرداخت بهتری داشته باشد و از این طریق، هم‌سنگ محتوا، در فرم نیز درخشان‌تر ظاهر شود.
مجید اسطیری نویسنده‌ای است که بیشتر در حوزه ادبیات مستند-داستانی و دفاع مقدس فعالیت می‌کند. آثار او با تمرکز بر روایت‌های واقعی از زندگی شهدا، تلاش دارد چهره‌هایی ملموس و انسانی از قهرمانان معاصر ترسیم کند. پرتگاه پشت پاشنه یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های این رویکرد در کارنامه اوست.
این اثر توسط انتشارات خط مقدم منتشر شده است.