یادداشت فاطمه احمدوند

        مجموعه‌ کتاب‌های «اگر همه این را بگویند»، «اگر همه این‌طور فکر کنند» و «اگر همه این کار را بکنند» اثر الن جاورنیک با تصویرگری‌های جذاب و مناسب برای کودکان منتشر شده است. این مجموعه سه‌جلدی با هدف پرورش مهارت‌های رفتاری و گفتاری صحیح نوشته شده و به کودکان نشان می‌دهد که حتی رفتارهای کوچک و به‌ظاهر بی‌اهمیت می‌توانند پیامدهای بزرگی در جامعه داشته باشند.

کودکان در این کتاب‌ها با هم‌سالانی روبه‌رو می‌شوند که گاهی با قضاوت‌های شتاب‌زده، حرف‌های نسنجیده یا رفتارهای بی‌ملاحظه، باعث رنجش دیگران یا ایجاد بی‌نظمی می‌شوند. نویسنده با زبانی ساده و داستان‌هایی ملموس، ذهن کودک را درگیر می‌کند و از او می‌خواهد قبل از هر رفتار یا گفتار، به این بیندیشد که اگر همه چنین کنند چه اتفاقی می‌افتد.

پیوند با نظریه‌های روان‌شناسی

این مجموعه با چند نظریه مهم روان‌شناسی همخوانی دارد:

کودکان با یادگیری اینکه رفتارهایشان چه پیامدی دارد، مهارت پیش‌بینی نتایج اعمال و تصمیم‌گیری مسئولانه را کسب می‌کنند

نظریه تفکر پیامدمحور (Consequential Thinking):

کودکان با یادگیری اینکه رفتارهایشان چه پیامدی دارد، مهارت پیش‌بینی نتایج اعمال و تصمیم‌گیری مسئولانه را کسب می‌کنند. روان‌شناسانی مانند ژان پیاژه و لارنس کلبرگ این مرحله را بخش مهمی از رشد اخلاقی کودک می‌دانند.

نظریه یادگیری اجتماعی بندورا (Social Learning Theory):

کودکان بخش بزرگی از رفتارهای اجتماعی خود را از طریق الگو گرفتن و مشاهده رفتار دیگران یاد می‌گیرند. این کتاب‌ها با نمایش موقعیت‌های واقعی و پیامدهای مثبت یا منفی رفتارها، الگوهای سالم رفتاری را به کودک نشان می‌دهند و یادگیری را تقویت می‌کنند.

کاربرد آموزشی

این سه جلد با داستان‌های کوتاه، طنز ملایم و تصویرگری‌های گویا، به کودکان کمک می‌کنند همدلی را بیاموزند، پیامد رفتارها را در نظر بگیرند و مسئولیت‌پذیری اجتماعی‌شان را تقویت کنند.

پیشنهاد برای معلمان و والدین:

پس از خواندن هر داستان، از کودکان بخواهید موقعیت‌های مشابهی را که دیده یا تجربه کرده‌اند تعریف کنند. همچنین می‌توانید از آن‌ها بخواهید تصور کنند اگر همه افراد همان رفتار یا گفتار را تکرار کنند چه اتفاقی می‌افتد. این تمرین باعث تقویت تفکر انتقادی، همدلی و خلاقیت کودکان می‌شود.

این سه‌گانه ابزاری برای پرورش نسلی اندیشمند، مسئول و همدل به شمار می‌آید

این سه‌گانه زیبا نه‌تنها داستان‌هایی شیرین برای سرگرمی کودکان است، بلکه ابزاری ارزشمند برای پرورش نسلی اندیشمند، مسئول و همدل به شمار می‌آید. هر صفحه از این کتاب‌ها فرصتی است برای گفت‌وگو با کودکان درباره احترام، نظم، همدلی و تفکر پیش از عمل. با خواندن این مجموعه، کودکان یاد می‌گیرند قبل از هر رفتار یا گفتار به پیامدهای آن فکر کنند و انتخاب‌های بهتری داشته باشند؛ و این همان مهارتی است که می‌تواند جامعه‌ای سالم‌تر و روابطی انسانی‌تر برای آینده بسازد.

درباره نویسنده

الن جاورنیک نویسنده و معلم باسابقهٔ آمریکایی است که بیش از ۲۰ کتاب کودک نوشته است. او سال‌ها تجربه تدریس دارد و همواره تلاش کرده داستان‌هایی بنویسد که هم سرگرم‌کننده باشند و هم پیام‌های تربیتی مهمی برای رشد شخصیت کودکان داشته باشند. آثار او به دلیل نگاه آموزشی و در عین حال زبان ساده و طنز ملایم، مورد توجه والدین و مربیان قرار گرفته است. جاورنیک در کلرادو زندگی می‌کند و همچنان فعالانه به نوشتن و آموزش می‌پردازد.

نمونه‌هایی از داستان‌ها

«اگر همه این کار را بکنند»: کودکی در فروشگاه با چرخ دستی با سرعت حرکت می‌کند و فروشنده با پرسشی هوشمندانه از او می‌خواهد تصور کند اگر همه مشتری‌ها همین کار را بکنند چه آشفتگی‌ای ایجاد خواهد شد.

«اگر همه این را بگویند»: کودکی همکلاسی عینکی‌اش را مسخره می‌کند و معلم یادآوری می‌کند که اگر همه چنین حرف‌هایی بزنند چه آسیبی به احساسات دیگران وارد می‌شود.

«اگر همه این‌طور فکر کنند»: گروهی از کودکان موفقیت دوستشان را غیرممکن می‌دانند، اما با دیدن تلاش و پیروزی او درمی‌یابند که قضاوت‌های عجولانه و افکار منفی می‌تواند نادرست باشد.

کتاب‌های «اگر همه این را بگویند»، «اگر همه این‌طور فکر کنند» و «اگر همه این کار را بکنند» نوشته الن جورنیک و ترجمه لیلا کاشانی‌وحید مناسب گروه سنی سه تا هفت سال توسط انتشارات مهرسا منتشر شد.