یادداشت محمدحسین افشار

        بسم الله
اگه نخوام یادداشت رو طولانی کنم، باید بگم که تولستوی با همون قلم کم نظیر خودش، در «ارباب و بنده» هم قصد انتقال مفاهیم اخلاقی مدنظرش به مخاطب رو داره
جایی که به در شخصیت ارباب، ملکه غرور رو به نمایش می گذاره و در شخصیت بنده، ملکه تواضع رو
و اینکار رو چنان عالی انجام میده که مخاطب با تمام وجود تفاوت این دو صفت و زشتی یکی و زیبایی دیگری رو با تمام وجود حس می‌کنه
اگه بخوام این کتاب رو تشبیه کنم، می‌گم از نظر ساختاری، بسیار شبیه پیرمرد و دریا، نوشته ارنست همینگوی هست. یعنی تماما داستان با توصیف می گذره
حالا در پیرمرد و دریا با توصیف دریا همراه هستیم و در ارباب و بنده، با توصیف زمستان برفی و سرما
ولی نقدی که به پیرمرد و دریا داشتم این بود که در پسِ این توصیفات عالی هیچ و پوچ بود. ولی در ارباب و بنده، ما شاهد استفاده از این توصیفات هستیم در پرده پوشی مفاهیم اخلاقی مد نظر لئو تولستوی