یادداشت سورینام

        نفوس مرده  رمانی ناتمام از نیکولای گوگول، نویسندهٔ  روسی است. این اثر یکی از مهمترین آثار ادبیات روسیه و جهان محسوب می‌شود که با ترکیبی از طنز سیاه، انتقاد اجتماعی، و نمادگرایی، تصویری تند از فساد اداری و اخلاقی جامعهٔ روسیه در قرن نوزدهم ارائه می‌دهد.  
گوگول با این تمهید، فساد سیستم فئودالی و بوروکراسی روسیه را به تصویر می‌کشد، جایی که حتی مرگ انسانها هم به ابزاری برای سودجویی تبدیل می‌شود. اما این می‌تواند به نوعی نقد به جامعه سرمایه‌داری نیز باشد. در نظام های سرمایه داری حتی جان انسان ها هم وابسته به پول است و می‌توان از مرگ انسان ها کسب درآمد کرد.
جلد دوم این کتاب پس هجمه های اولیه مبنی بر سیاه نمایی فرهنگ روسی در جلد اول در حال نوشته شدن بود، اما گوگول آن را به آتش کشید.