یادداشت زهرا

        تا به حال نه از صمد بهرنگی خوانده بودم، نه از ادبیات نمادین، نه سنم به زندگی در سال‌های قبل از زمان انقلاب می‌رسد؛ اما با هر جمله از کتاب به خوبی توانستم استبداد و شست‌وشوی مغزی آدم‌ها را درک کنم و این مورد حقیقتا برآمده از توانایی نویسنده است که در داستانی به ظاهر کودکانه، مفاهیمی را بگنجاند که بعضی از آدم‌بزرگ‌ها هنوز در درکشان مشکل دارند.
البته ناگفته نماند که آخر کتاب انتظار نداشتم ماهی سیاه کوچولو بمیرد اما این نشان می‌دهد که اگر خلاف جهتی که دیگران می‌روند حرکت کنیم، ناگزیریم بهایش را هم بپردازیم.