یادداشت آروشا دهقان

        سلطان‌مار یک ترکیب هوشمندانه است از داستانی عامیانه، طنز، نمایش‌های روحوضی و مفاهیم اسطوره‌ای جامعه‌ی کهن کشاورزی مثل دربند شدن باروری.
به هم پیوند زدن این موارد و پدید آوردن یک مفهوم اجتماعی بی‌زمان نشانه‌ی نبوغ بیضایی و تسلطش به فرهنگ و اساطیر ایران و هنده. البته این نمایشنامه مال زمانیه که بیضایی سی‌سال هم نداشته و اگر بخوایم شیوه‌ی صحنه‌گردانی و استواری نثرش رو با نثر بیضایی سال‌های سیاوش‌خوانی و مرگ‌یزدگرد و پرده‌خانه مقایسه کنیم بی‌تردید در جایگاه پایین‌تری قرار می‌گیره اما همچنان بسیار دلچسب و زیباست. زبان اگرچه استعاریه اما مفهوم واضحه و به دلیل روان بودن نثرش، برای کسانی که تجربه‌ی بیضایی‌خوانی (یا خوانش نثر شبه کهن) ندارند مناسبه.
نمایشنامه پر از گفت‌وگوهای بی‌نظیره که چندتاییش رو در گزارش پیشرفت‌هام نوشتم اما خواندن همه‌شون، یکجا و در میان داستان، خالی از لطف نیست.
پس قطعا به هرکسی که کتاب خواندن رو دوست داره پیشنهادش می‌کنم.
 و در نهایت خرده‌ای از متن که خیلی دوستش داشتم:
« از دنیای قصه‌ها کسی نخواهد آمد. آنچه این خیال را حقیقت می‌کند، دستان خود شماست.»
-------------------
تصویر از نمایش سلطان مار به کارگردانی احمد اسلامی زیرکی است که در اسفند 1396 به روی صحنه آمد.