یادداشت علی رهنما

        تمهیدات عارفانه عین القضات همدانی نثری روان و قابل فهم دارد اگرچه در ان از آیات و احادیث عربی به کرات استفاده شده و برای بهره کامل بردن از آن دانستن زبان عربی لازم است. با اینحال بدون یادداشتن عربی هم به قدری نکات جان سوز و ابیات دل نواز در آن زیاد است که همه کسانی که به عرفان و خوانش هنری از دین(به تعبیر استاد شفیعی کدکنی) علاقه مندند حتما از مطالعه "تمهیدات"  حظ لازم را خواهند برد.
در اینجا تمهید شماره 468 را که بعد از آن با ذکر یک تمهید دیگر کتاب پایان می گیرد، عیناً می آورم:

دریغا علم پایان ندارد، و ما به پایان نخواهیم رسیدن. و البتّه میخواهیم که ما بدو در رسیم، و نخواهم رسیدن: نه علم داریم و نه جهل، نه طلب داریم و نه ترک، نه حاصل داریم و نه بیحاصلی، نه مستیم و نه هشیار، نه با خودیم و نه با او. از این سخت تر، چه محنت باشد! گویی کی باشد که از قیل و قال نجات یابیم؟!

نه دست رسد به زلف یاری که مراست
نه کم شود از سرم خماری که مراست

هرچند که بدین واقعه در می نگرم
درد دل عالمیت کاری که مراست