یادداشت زهرا دشتی

        کتاب کنترل دوپامین (چطور دچار اعتیاد به هر چیزی نشویم) نوشته‌ی دکتر آنا لمبکی، روانپزشک و متخصص در حوزه اعتیاد، به بررسی تأثیرات دوپامین بر رفتار انسان و اعتیادهای مدرن و جستجوی لذت آنی در زندگی معاصر می‌پردازد. این کتاب به طور خاص بر روی نقش دوپامین تمرکز می‌کند: ماده شیمیایی مغز که به عنوان «ماده لذت‌بخش» شناخته می‌شود و در ایجاد اعتیاد به لذت‌های فوری و اثرات منفی آن بر روان انسان اثر دارد.

کتاب از دیدگاه علمی، تجربی و پزشکی بررسی می‌کند که چگونه فرهنگ مصرف‌گرای امروز باعث شده تا افراد به دنبال پاداش‌های آنی و بی‌پایان بروند و این موضوع می‌تواند به ایجاد اختلالات روانی مختلفی مانند اضطراب، افسردگی و حتی اعتیاد منجر شود. کنترل دوپامین سعی می‌کند تا با استفاده از مثال‌های واقعی و مطالعات علمی، درک بهتری از عملکرد دوپامین و ایجاد تعادل در مصرف لذت‌ها برای حفظ سلامت روانی ارائه دهد. دکتر لمبکی همچنین به روش‌هایی برای مقابله با اعتیاد به لذت‌های آنی و بازیابی تعادل در زندگی اشاره می‌کند، از جمله تمریناتی برای بازسازی لذت‌های پایدار و عمیق‌تر.

نقاط قوت این کتاب شامل ارائه توضیحات علمی روشن و قابل فهم در مورد دوپامین و فرآیندهای مغزی است. استفاده از مثال‌های واقعی و داستان‌های شخصی کمک می‌کند که خواننده به راحتی با مفاهیم پیچیده ارتباط برقرار کند. همچنین، نویسنده توانسته است توازنی میان علم و روانشناسی ایجاد کند که نه تنها برای خوانندگان علاقه‌مند به علوم پزشکی مفید است، بلکه برای عموم افراد نیز قابل استفاده است.

اما نقاط ضعف کتاب نیز وجود دارد. برخی از قسمت‌های آن ممکن است برای خوانندگانی که در زمینه‌های علمی و روانشناسی تجربه کمی دارند، پیچیده یا بیش از حد تخصصی به نظر برسد. علاوه بر این، در برخی بخش‌ها ممکن است راه‌حل‌های ارائه شده برای مشکلات پیچیده به‌نظر کمی سطحی برسند و نیاز به توضیحات بیشتر و عمیق‌تری دارند.

این کتاب به افرادی که با مسائل اعتیاد، مصرف بی‌رویه رسانه‌ها، اینترنت یا دیگر لذت‌های آنی درگیر هستند، توصیه می‌شود. همچنین، افرادی که به دنبال یافتن راه‌هایی برای ایجاد تعادل در زندگی و بهبود سلامت روان خود هستند، می‌توانند از مفاهیم و تکنیک‌های مطرح‌شده در این کتاب بهره‌مند شوند. کنترل دوپامین یک کتاب کاربردی و در عین حال علمی است که می‌تواند به هر فردی در مسیر بهبود کیفیت زندگی و مدیریت بهتر لذت‌ها کمک کند.

ترجمه‌های متعددی در ایران از کتاب وجود دارد. من ترجمه فاطمه ضیاءتوحیدی از نشر یوشیتا را مطالعه کردم که اگر ترجمه خوانایی بود، اما به لحاظ ویرایش، جای کار داشت. ضعفی که گاهی باعث عدم درک راحت بعضی جملات و پاراگراف‌ها داشت.