یادداشت محمدمهدی فلاح

        جمهوری بی‌نهایت رساله جالبی بود و برای هر فلسفه‌خوانده‌ای متنی ضروری. 
در ارتباط با باقی رساله‌ها ولی باید گفت که بعد از خوندن مفهوم آیرونی کیرکگور، هر رساله‌ای از سقراط به‌عنوان نماینده‌ای از مشی کلی او جالب است و با انتظار معقول‌تری که با در نظر داشتن نگاه آیرونیک سقراط بدست می‌آید، به‌نظر ارتباط اصیل‌تری با آنان می‌توان برقرار کرد. رساله اوتیدم (جدل) با این تفاسیر بسیار عجیب خواهد بود و البته باید تصریح کرد که با چشم‌اندازی غیرآیرونیک، اصلا سخت می‌توان تصور کرد که کسی حوصله خواندن آن تا انتها را داشته باشد؛ متن مملوء از مغالطالت و بازی‌های واژه‌ای است که سقراط با سعه‌صدر عجیبی آنان را می‌شنود و درنهایت به نتیجه‌گیری‌ای می‌رسد که تماماً آیرونیک است. باقی رساله‌ها هم به همین قیاس از این چشم‌انداز جالب خواهند بود.