یادداشت فهیمه نظری

        کتاب «مشروح مذاکرات شورای نگهبان سال ۱۳۹۶» شامل مشروح مذاکرات اعضای شورای نگهبان در نیمه‌ی دوم سال ۱۳۹۶ (از مهر تا اسفند) است که به جز مذاکرات مربوط به بررسی استعلامات دیوان عدالت اداری، مذاکرات مربوط به مباحث انتخاباتی را نیز در بر می‌گیرد.
پیش‌تر چهار کتاب از مجموعه‌کتاب‌های مشروح مذاکرات اعضای شورای نگهبان که به مذاکرات نیمه‌ی نخست سال ۱۳۹۲، نیمه‌ی نخست سال ۱۳۹۳، نیمه‌ی نخست سال ۱۳۹۵ و نیمه‌ی نخست سال ۱۳۹۶ مربوط می‌شد، در سال‌های ۱۳۹۵، ۱۳۹۷ و ۱۳۹۹ به چاپ رسیده است. هم‌چنین در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ نیز دو کتاب تحت عنوان «مشروح مذاکرات شورای نگهبان» (دوره اول – سال ۱۳۵۹) و «مشروح مذاکرات شورای نگهبان» (دوره اول – سال ۱۳۶۰) از سوی مرکز تحقیقات شورای نگهبان به چاپ رسیده است که به خاطر ضبط نشدن برخی جلسات شورای نگهبان در ابتدای پیروزی انقلاب یا فقدان نوارهای ضبط‌شده در حال حاضر، صرفا مشتمل بر برخی از مذاکرات اعضای شورا در جلسات برگزارشده در سال‌های یادشده است.
گفتنی است متن کلیه‌ی مشروح مذاکرات نهایی‌شده (اعم از مشروح‌هایی که در قابل کتاب چاپ شده است و مشروح‌هایی که هنوز به مرحله‌ی چاپ نرسیده است) بر روی سامانه‌ی جامع نظرات شورای نگهبان ذیل عنوان «مشروح مذاکرات» در دسترس است.
اما چند نکته برای بهره‌ی بهتر مخاطبان از «مشروح مذاکرات شورای نگهبان سال ۱۳۹۶ بخش دوم (مهر تا اسفند)» که در مقدمه‌ی کتاب آمده است:
۱- ترتیب مباحث مطرح‌شده در مذاکرات اعضای شورای نگهبان در این کتاب بر اساس ترتیب موضوعات بررسی‌شده در هر جلسه‌ی شورای نگهبان از نخستین جلسه‌ی برگزارشده در مهر سال ۱۳۹۶ تا پایان اسفند این سال است.
۲- در این مجموعه سعی شده ویرایش فنی و ادبی متون مشروح مذاکرات با کمترین دخل و تصرف در گفته‌های اعضای شورای نگهبان انجام شود. با وجود این، در مواردی که به ضرورت ویرایشی، واژه یا عبارتی به مذاکرات اعضا اضافه شده است. برای حفظ اصالت متن، بخش افزوده‌شده درون قلاب ([]) قرار گرفته است. بدیهی است این عبارات برداشتی است که کارشناسان پژوهشکده از فحوای مباحث مطرح در مذاکرات اعضا استنباط کرده‌اند و به جهت اقتضائات ویرایشی، انسجام‌بخشی به مطالب یادشده در مذاکرات یا رفع ابهام از گفته‌های شفاهی اعضا به متن اضافه شده‌اند.
۳- مستندسازی‌های انجام‌شده در متن که عمدتا به صورت پانویس در مشروح مذاکرات آمده به شرح زیر است:
- ذکر مستند آیات، روایات یا نظرات فقهی و فتوایی اشاره‌شده در مذاکرات اعضا
- ذکر مستند و کامل نظرات شورای نگهبان که در مذاکرات اعضای شورا به آن‌ها اشاره شده است؛ اعم از نظریه‌های تفسیری یا مشورتی شورای نگهبان پیرامون اصول قانون اساسی یا سوابق نظرات شورا در خصوص مصوبات پیشین.
- ذکر شناسنامه‌ی مختصر و گویا برای هریک از موضوعاتی که در دستور جلسه‌ی بررسی شورا قرار گرفته است. این شناسنامه که در ابتدای بررسی هر موضوع به صورت پانویس آمده است، مشتمل بر سیر روند شکل‌گیری آن موضوع در مراجع مربوطه از ابتدا تا طرح آن در جلسه‌ی شورا، مراحل مختلف بررسی آن در جلسات شورا و نیز سرانجام آن پس از بررسی شورای نگهبان است. این اطلاعات علاوه بر آن‌که می‌تواند آگاهی‌بخش خوانندگان در خصوص سوابق موضوع مطروحه باشد، راهنمای خوانندگان برای مراجعه به دیگر جلساتی است که این موضوع در دستور بررسی شورای نگهبان قرار داشته است.
- ذکر کامل نظر شورای نگهبان نسبت به هر موضوع، که در نامه‌ی رسمی شورای نگهبان به مرجع مربوطه منعکس شده است، در پایان بررسی هر موضوع. هم‌چنین در پایان بررسی هر ماده از مصوبه یا هر جزء از یک موضوع نیز آن بند از نظر شورای نگهبان که در خصوص آن ماده یا جزء اظهار شده ذکر شده است؛ البته در صورتی که شورا نسبت به آن ماده یا جزء اظهارنظر کرده باشد.
- ذکر مواد قانون یا مقرراتی که در مذاکرات اعضای شورا به آن‌ها اشاره شده است. هم‌چنین ذکر متن نظرات مجمع مشورتی فقهی و مجمع مشورتی حقوقی شورای نگهبان که در متن مشروح مذاکرات به آن‌ها استناد شده، ولی عینا در جلسه خوانده نشده و در متن نیامده است.
- ذکر منابع و مآخذ مربوط به یک مطلب به صورت کامل، جهت دسترسی آسان خوانندگان به مستندات مطالب، اعم از کتاب‌ها، مقالات و دیگر منابع مکتوب و یا نشانی اینترنتی آن در فضای مجازی.