یادداشت negarin

        خانه ادریسی‌ها - غزاله علیزاده

خانه ادریسی‌ها بیش از هر چیز روایتی است شاعرانه. زنانگی و لطافت نگاه نویسنده در نوع کلماتی که به کار می‌برد و توصیفات دقیق و ظریفی که از اطراف دارد کاملا مشهود است. به گمانم دلیل علاقه شخصی‌ام به این کتاب، همین شاعرانگی و لطافت باشد. اثری با ریتم کند و آرام که توصیفات شاعرانه، شخصیت‌های پرداخت‌شده و جذاب و توجه بی‌نظیرش به جزئیات آن را به اثری خواندنی تبدیل می‌کند. 

خانه ادریسی‌ها روایتی است از زندگی یک خانواده منزوی اشرافی که در عمارتی بزرگ در سرزمینی خیالی زندگی می‌کنند. داستان خانه‌ ادریسی‌ها از آن‌جا شروع می‌شود که در محل زندگی خانواده ادریسی انقلابی شکل می‌گیرد. یکی از اندیشه‌های اساسی حزب هدایت‌کننده این انقلاب، عدم وجود مالکیت خصوصی است. به همین دلیل خانه‌ی بزرگ خانواده ادریسی که سال‌ها در انزوای کامل در آن زیسته‌اند مصادره شده و به خانه‌ای عمومی تبدیل می‌شود که سیلی از انسان‌های مختلف به آن سرازیر می‌شوند. خانه ادریسی‌ها داستان مواجهه شخصیت‌های منزوی خانواده ادریسی با انسان‌هایی است که در خانه آن‌ها اسکان داده شده‌اند. روایتی از خشم، ترس و البته عشق.

درست نمی‌دانم منظور نویسنده از برخی قسمت‌های این کتاب همانطور است که من برداشت می‌کنم یا خیر. با مطالعه دیگر یادداشت‌های نوشته شده پیرامون این کتاب نیز به جایی نرسیدم. معتقدم مقصود غزاله علیزاده از برخی قسمت‌های این کتاب نقد حزب چپ و کمونیسم است. ماشینی شدن انسان بعد از حکومت کمونیسم، تقلیل انسان به ابزاری برای رسیدن به اهداف دیگر و مرگ هنر، لطافت و شاعرانگی چیزهایی است که اگر کتاب را با این اندیشه بخوانیم کاملا مشهود و مشخص است.

بزرگ‌ترین نقطه قوت خانه ادریسی‌ها شخصیت‌پردازی و دقتی است که غزاله علیزاده به جزئیات شخصیت‌ها دارد. با آن‌که تعداد شخصیت‌ها در این کتاب زیاد است اما همگی آن‌ها با دقت خوبی پردازش شده‌اند. همگی شخصیت‌های یکتا هستند که قصه‌ی خودشان را دارند. شخصیت‌هایی با انگیزه‌ها و ارزش‌های متفاوت که تمامشان به خوبی برای خواننده معرفی می‌شوند.

اما بزرگترین نقطه ضعف کتاب کم بودن عنصر کشش در پی‌رنگ داستان است. شاید اگر بر خلاف من پیوند خوبی با نثر شاعرانه کتاب برقرار نکنید خواندن خانه ادریسی‌ها حوصله‌تان را سر ببرد و چه بسا نصفه و نیمه رهایش کنید. 

اما اگر به کتاب‌های با ریتم آرام، با توصیفات هنرمندانه و جزئی و شخصیت‌هایی که همیشه در ذهنتان رسوب می‌کنند علاقمندید، خانه ادریسی‌ها انتخاب مناسبی برای مطالعه است.