یادداشت ناصر حافظی مطلق

        سکوت
Chinmoku: Silence

1)
"سکوت" (Silence) داستان بلندی است از نویسنده‌ی ژاپنی؛ "شوساکو اندو" (Endō Shūsaku)؛ که در سال 1966 میلادی نگاشته شده است. 
تاکنون سه فیلم سینمایی با اقتباس از این کتاب ساخته ‌شده‌اند. اولی در سال 1971 میلادی و توسط کارگردان ژاپنی؛ "ماساهیرو شینودا" (Masahiro Shinoda)؛ و دومی در سال 2016 میلادی و توسط کارگردان صاحب‌نام آمریکایی، "مارتین اسکورسیزی" (Martin Scorsese).
"ژائو ماریو گریلو" (João Mário Grilo)، کارگردان پرتغالی نیز در سال 1996 میلادی اقتباسی از این کتاب را به‌صورت یک فیلم سینمایی با نام "چشمان آسیا" (The Eyes of Asia) به تصویر درآورد. 
کتاب "سکوت" در سال ۱۳۹۵ توسط "حمیدرضا رفعت‌نژاد" ترجمه و به همراه مقدمه‌ی "مارتین اسکورسیزی" بر کتاب، در انتشارات "فرهنگ نشر نو" منتشر شد.

2)
پدر "رودریگوئز" (Rodrigues) یک کشیش پرتغالی کاتولیک است که در قرن هفدهم میلادی به‌عنوان مبلغ مسیحی عازم ژاپن شده تا در مورد شایعه‌ی از دین برگشتن استادش؛ پدر "فریرا" (Ferreira)؛ که پیش از او به سرزمین آفتاب تابان اعزام‌شده، تحقیق کند. او با کشوری مواجه می‌شود که حکمرانانش کمر به نابودی مسیحیت بسته‌اند و مسیحیان را به شکل فجیعی شکنجه می‌کنند و می‌کشند. پدر "رودریگوئز" دستگیر می‌شود و هرگونه شکنجه‌ای را تاب می‌آورد جز یکی. و آن پرسشی درونی است که چرا خداوند در قبال تمام این فجایع و مصیبت‌ها سکوت کرده؟ مگر خدا نمی‌بیند چه بلایی دارد بر سر مسیحیان ژاپنی و مبلغان اروپایی می‌آید؟ آیا این سکوت بالاخره شکسته خواهد شد؟

 3)
"الهیات منفی (سلبی)" (Apophatic Theology) شاخه‌ای از الهیات مسیحی است که به توصیف امر قدسی از راه آنچه که خدا نیست می‌پردازد نه آنچه که هست. به‌عنوان‌مثال: "خدا قابل وصف نیست" یا "خداوند قابل تشریح با زبان انسانی نیست" یا "خدا قابل‌درک نیست". از مشخصه‌های این شاخه از الهیات می‌توان به تشریح  و تأکید بر ناتوانی کلمات در بیان امور شهودی اشاره کرد. در الهیات اسلامی، مشابه با این عنوان، مقوله‌ای در مبحث "توحید صفاتی" وجود دارد به نام "صفات سلبیه".
فضای ذهنی پدر "رودریگوئز" در داستان "سکوت" که به‌نوعی برآمده از پرسش‌های عمیق و پرتضاد ذهنی خود نویسنده‌ی داستان یعنی "شوساکو اندو" است، مثال‌هایی قابل استناد از "الهیات منفی" هستند و به‌احتمال بسیار زیاد علت علاقه‌ی وافر "مارتین اسکورسیزی" به این کتاب هم به همین دلیل است. شایان ذکر است که خود "مارتین اسکورسیزی" استاد روایت "الهیات منفی" در فیلم‌هایش است.

 4)
"اسکورسیزی" فقط یک کارگردان نیست. بلکه یک بوکسور سینمایی هم هست. او تابه‌حال در مبارزات سینمایی طاقت‌فرسایش نه‌فقط مخاطبان که کلیسای کاتولیک واتیکان، آکادمی اسکار و درنهایت در نبرد با خویش، خودش را هم ناک اوت کرده است. در بسیاری از رده‌بندی‌های سینمایی "اسکورسیزی" را به‌عنوان بهترین کارگردان زنده و معاصر دنیا پس از جنگ جهانی دوم  و یکی از سه کارگردان برتر تاریخ سینما می‌دانند.
زمانی که او در سال 1988 میلادی فیلمی بر اساس داستان بلند "آخرین وسوسه‌ی مسیح" (The Last Temptation of Christ) اثر "نیکوس کازانتزاکیس" (Nikos Kazantzakis) ساخت، داد تمام آبا کلیسا درآمد و تعداد قابل‌توجهی از کشورهای مسیحی و غیرمسیحی اکران فیلمش را تحریم کردند. اما دیری نگذشت که حتی کودکان کوچه و بازار هم روایت "اسکورسیزی" و "کازانتزاکیس" از مسیح را بهتر از خود انجیل‌ها به یاد داشتند.
"اسکورسیزی" دوازده بار نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار (Oscar) شد اما جایزه را به او ندادند. درنهایت در سال 2007 میلادی و برای فیلم "رفتگان" (Departed) این جایزه به او تعلق گرفت در شرایطی که عظمت "اسکورسیزی" بسیار از جایزه‌ی "اسکار" فراتر رفته بود و این جایزه بیشتر برای "آکادمی اسکار" اعتبار به ارمغان آورد تا خود "اسکورسیزی". هنگام اهداء جایزه، غول‌های سینمای معاصر جهان بر روی سن رفتند تا جایزه‌ را به کارگردانی اهدا کنند که "آکادمی اسکار" را این بار بالاخره به‌زانو درآورده بود. 
"اسکورسیزی" در سال 2016 میلادی، در مبارزه با خویش، خودش را هم مغلوب کرد و درنهایت کتاب "سکوت" را که ظاهراً بیست‌وسه سال درگیرش کرده بود، به تصویر درآورد. او این فیلم را چالش‌برانگیزترین فیلم عمرش می‌داند. ظاهراً آن‌قدر به ساخت این فیلم علاقه‌مند بوده که برایش پولی هم دریافت نکرده است. "لیام نسون" (Liam Neeson) بازیگر مطرح فیلم "سکوت"، این فیلم را میراث حقیقی "مارتین اسکورسیزی" برشمرده.